Lijfrente: dit moet je weten

Wat is een lijfrente?

Het Nederlandse pensioenstelsel bestaat uit drie pijlers:

1. De AOW;
2. Het pensioen wat je met jouw werk hebt opgebouwd;
3. Vrijwillige pensioenaanvulling.

Lijfrenten vallen onder de derde pijler. Een lijfrente afsluiten doe je bij een bank of een verzekeraar. Je hebt ze in alle soorten en maten. Maar alle lijfrenteproducten komen op hetzelfde neer: je spaart een bedrag voor later, zodat je vanaf een bepaald moment voor een bepaalde tijd een vaste uitkering (per maand, kwartaal of jaar) krijgt. Een lijfrente kan afgesloten worden om voor zo lang je leeft uit te keren. Een lijfrente kan ook tijdelijk zijn.

Voor de leesbaarheid van deze blog wordt met ‘lijfrente’ alle soorten pensioenaanvullingsproducten bedoeld.

Waarom zou je een lijfrente willen?

Weet je dat je niet genoeg pensioen gaat ontvangen? Of wil je eerder stoppen met werken? Dan kun je in het algemeen twee dingen doen. Je kunt een lijfrente afsluiten die jouw pensioen gaat aanvullen. Je kunt er ook voor kiezen om zelf geld opzij te zetten en te beleggen. Een nadeel van zelf beleggen is dat dit niet belastingvrij is, terwijl de lijfrenteopbouw dit wel is. Om te weten welke vorm voor jou het meest gunstig is, moet worden doorgerekend. Hiervoor kun je contact opnemen met een bank of verzekeraar.

Lijfrente en belasting: hoe werkt het?

Het Nederlandse pensioenstelsel werkt zo: zolang je niet met pensioen bent, betaal je geen belasting over jouw pensioenopbouw. Tijdens de opbouwfase houdt jouw werkgever elke maand een bedrag op jouw loon in. Dit bedrag betaalt hij aan een pensioenfonds, waardoor jouw pensioen wordt opgebouwd. Zodra je pensioen gaat ontvangen, zal het pensioenfonds op het pensioen loonheffingen in gaan houden. Dit inkomen geef je in jouw belastingaangifte aan.

Een lijfrente afsluiten

Je kunt ook zelf pensioen opbouwen of aanvullen. In dat geval kun je bij een bank of verzekeraar een lijfrente afsluiten. Je kunt ook meerdere lijfrenten afsluiten. Met de bank of verzekeraar spreek je af wanneer je de lijfrente in wilt laten gaan. Ook spreek je af hoe hoog de uitkeringen zullen zijn en voor hoe lang de uitkeringen zult ontvangen. Zo wordt ook duidelijk hoe hoog jouw inleg tijdens de opbouwfase moet zijn.

De opbouwfase – belastingvoordeel!

Zodra je de lijfrente hebt afgesloten, ga je (meestal) iedere maand premies aan de bank of verzekeraar betalen. Hiermee zorg je dat je op het moment van uitkeren genoeg geld hebt gespaard. Net zoals bij de pensioenopbouw bij een werkgever is deze opbouw belastingvrij. En omdat je het zelf betaalt, mag je de betaalde premies in jouw belastingaangifte aftrekken. Maar je kunt niet altijd alle betaalde premies aftrekken! Je moet namelijk genoeg jaarruimte hebben. Hoe zit dat?

Jaarruimte en reserveringsruimte

De jaarruimte is het maximale bedrag dat je in een jaar mag gebruiken om zelf met belastingvoordeel pensioen op te bouwen. Wil je weten wat jouw jaarruimte is? Bereken je jaarruimte hier. Heb je in een jaar genoeg jaarruimte, dan kun je de hele betaalde inleg van dat jaar in jouw belastingaangifte aftrekken.

Heb je in een jaar niet genoeg jaarruimte? Dan krijg je te maken met de reserveringsruimte. De reserveringsruimte is de totale ongebruikte jaarruimte van de afgelopen 7 jaar. De ongebruikte reserveringsruimte ontstaat als je in een jaar minder premies betaalt dan jouw jaarruimte biedt. Als in een jaar jouw jaarruimte op is en je nog een reserveringsruimte hebt, dan kun je hiervan gebruik maken en de betaalde premies aftrekken!

Ingewikkeld? Geen zorgen! De belastingaangifte berekent de jaarruimte en reserveringsruimte automatisch voor jou.

Afkopen van de lijfrente

Het kan zijn dat je – voordat de lijfrente op het afgesproken moment gaat uitkeren – het opgebouwde deel nodig hebt. Het kan ook zijn dat er iets gebeurt waardoor de lijfrente door de Belastingdienst niet meer wordt gezien als een lijfrente. Dit heet ‘afkoop’. Op dat moment ontvang je het hele bedrag van de bank of verzekeraar. Deze houdt dan loonheffingen in (maximaal 49,5%).

Als de afkoopsom minder is dan € 4.898 worden er alleen loonheffingen ingehouden. Die grens zat in 2022 op € 4.607. Is het bedrag hoger dan € 4.898 (2023), dan krijg je vaak ook te maken met een extra belasting. Deze extra belasting heet ‘revisierente’. Revisierente is 20%. Dit komt bovenop de belasting die de bank of verzekeraar al inhoudt.

De uitkeringsfase

Zodra de lijfrente op het afgesproken moment vrijkomt en (per maand, kwartaal, of jaar) gaat uitkeren, wordt dit belast. Op de uitkeringen worden loonheffingen ingehouden. Dit inkomen geef je in jouw belastingaangifte aan.

Je lijfrente komt vrij, wat nu?

Op het moment dat de lijfrente volgens afspraak gaat uitkeren, kun je er voor kiezen om de lijfrente wel of niet uit te laten keren.

Uitkeren kan in één keer, of periodiek (bijvoorbeeld per maand). Spreek je af dat de lijfrente in één keer gaat uitkeren, dan is geen revisierente verschuldigd.

Heb je op dat moment het geld nog niet nodig? Dan kun je de lijfrente door laten groeien. Dit opgebouwde bedrag kun je dan ook bij een ander bank of verzekeraar onderbrengen.

Enkele bijzonderheden

Overlijden

Een lijfrente-uitkering stopt op het moment dat je overlijdt. Heeft jouw partner ook een lijfrente-uitkering? Als hier afspraken over zijn gemaakt, kan deze uitkering door jouw overlijden stijgen.

Vaak is het voor de nabestaanden mogelijk om bij de verzekeraar een nabestaanden lijfrente-uitkering aan te kopen. Als dat het geval is, dan moet de nabestaande over deze uitkering inkomstenbelasting betalen.

Een nabestaande betaalt over een lijfrente-uitkering van een overleden partner geen erfbelasting.

Scheiden

Is er bij jou sprake van een lijfrente en een scheiding? Laat je dan goed informeren. Hoe je de lijfrente na een scheiding kunt verdelen, hangt af van jouw persoonlijke situatie. Hier vind je meer informatie over de verdeling van de lijfrente na een scheiding.