De belangrijke vragen over de bijstand

Is er een tegenprestatie nodig voor het ontvangen van bijstand?

Als je gemeente je vraagt om dit te doen wel. Je gemeente betaalt de bijstand uit en kan die ook intrekken als je weigert mee te werken. Dit is vrijwilligerswerk en kan variëren van sneeuwschuiven in de winter tot schoffelen in de zomer. Als je een alleenstaande ouder bent of arbeidsongeschikt bent verklaard, hoef je dit waarschijnlijk niet te doen.

De tegenprestatie staat ter discussie omdat de ene gemeente er wel een verlangt en de ander niet. Rotterdam is bijvoorbeeld erg streng tegenover bijstandsgerechtigden, terwijl Amsterdam heel mild is.

Moet ik elke baan die ik aangeboden krijg, aannemen?

Als je je bijstand wil behouden: ja. Keuzevrijheid is er niet, omdat de bijstandseisen erg streng zijn. Dit houdt in dat je elke baan die je kunt krijgen hebt te accepteren en behouden. Voor deze baan moet je bereid zijn drie uur per dag te reizen, of te verhuizen als je langer onderweg bent. Als de gemeente je bijscholing aanbiedt mag je deze ook niet weigeren.

Mijn buurman heeft een migratieachtergrond en spreekt niet zo goed Nederlands. Kan hij bijstand krijgen?

Om recht te hebben op bijstand, moet je basiskennis hebben van de Nederlandse taal. Je moet korte, eenvoudige teksten kunnen lezen en schrijven. Belangrijker nog: je moet kunnen laten zien dat je de Nederlandse taal beheerst. Dit kan op drie manieren:

• Je hebt acht jaar Nederlandstalig onderwijs gevolgd.
• Je bent geslaagd voor je inburgeringsexamen.
• Een diploma hebt of andere documenten waaruit blijkt dat je Nederlands kunt.

Kun je niet laten zien dat je de Nederlandse taal beheerst? Dan moet je een taaltoets doen om recht te hebben op bijstandsuitkering. Als je de taaltoets niet haalt, moet je op Nederlandse les. Doe je dit niet, dan verlaagt de gemeente de uitkering trapsgewijs met twintig procent in de eerste zes maanden, veertig procent in het halfjaar hierna. Na een jaar trekt de gemeente de bijstandsuitkering in.

Ik heb een koophuis, heb ik nu nog wel recht op een uitkering?

Dit hangt af van de overwaarde van je huis: de huidige waarde van je woning, min de openstaande hypotheek. Is de overwaarde hoger dan €63.900 (2024) dan kan het zijn dat je geen recht hebt op de bijstand. De gemeente bepaalt in zo’n geval of je recht hebt op een bijstandsuitkering. Je huis hoort namelijk bij je vermogen en je mag logischerwijs niet te veel vermogen hebben als je recht wil hebben op de bijstand.

Is de overwaarde van de woning minder dan € 63.900, dan ben je bijstandsgerechtigd als:

• Je zelf – met of zonder gezin – in het huis woont
• Het niet redelijk is om te verwachten dat je een extra hypotheek afsluit of je huis verkoopt. Bijvoorbeeld omdat je woonlasten min of meer gelijke hoog zijn als bij een voor jou geschikte huurwoning.

Zit je met een vraag die je niet aan de gemeente kan of durft te stellen?

Kandoor helpt bij vragen over geldzaken: van belasting tot schulden en van pensioen tot aan alimentatie. Je krijgt antwoord van onze chatbot (anoniem) of onze vrijwilligers met financiele kennis. Zij oordelen niet en denken graag met je mee. Omdat iedereen een goed antwoord op geldvragen verdient.

Recht op toeslagen

Met een bijstandsuitkering heb je waarschijnlijk ook recht op toeslagen, zoals zorgtoeslag of huurtoeslag. Het kan zijn dat het inkomen van jouw partner, of iemand met wie je samenwoont, invloed heeft op de hoogte van jouw toeslagen. Als dit zo is, heb je een ’toeslagpartner’.