Het nieuwe pensioenstelsel


Je hebt misschien weleens gehoord dat het Nederlandse pensioenstelsel wordt gezien als één van de beste ter wereld. Waarom komen er dan nieuwe regels voor pensioen? Het pensioenstelsel is al ruim 60 jaar oud en past daarom niet zo goed meer bij deze tijd. Het heeft een update nodig. De afgelopen jaren is er daarom gewerkt aan een voorstel met nieuwe regels voor pensioen. Dit voorstel ligt nu bij de Eerste Kamer.

Inhoud:

Waarom komt er een nieuw pensioenstelsel?

Vroeger werkten mensen jarenlang of zelfs hun hele leven voor dezelfde baas. Nu veranderen mensen veel vaker van baan (en pensioenfonds), gaan minder werken of stoppen tijdelijk met werken. Ook worden meer mensen zzp’er of ondernemer. Het is lastig om te zien wat dit soort beslissingen voor de hoogte van je pensioen betekenen.

In het pensioenstelsel dat we nu hebben, wordt niet bijgehouden wat iedereen persoonlijk heeft opgebouwd in de gezamenlijke pensioenpot. Het is voor veel mensen niet duidelijk hoeveel ze betalen en opbouwen voor hun pensioen. Hierdoor kunnen er discussies ontstaan over de verdeling van de pensioenpot.

Voor mensen die al met pensioen zijn, voelt het soms oneerlijk dat pensioenen niet sneller omhoog gaan als het goed gaat met de economie. Dit komt doordat pensioenfondsen zich aan strenge regels moeten houden om ervoor te zorgen dat iedereen het pensioenbedrag kan krijgen wat hen beloofd is. Ze moeten genoeg geld in kas hebben om alle pensioen van dat moment én van de pensioenen in de toekomst te kunnen betalen. Dit gaat om heel veel geld. Hierdoor mogen pensioenfondsen de pensioenen soms niet verhogen, of moeten ze het pensioen eerder korten.

Door wie zijn de nieuwe pensioenregels bedacht?

De nieuwe regels voor pensioen zijn bedacht door de overheid, pensioenexperts, werkgeversverenigingen en vakbonden. Zij hebben jarenlang samengewerkt om de regels uit te werken in een wetsvoorstel. Om de huidige Pensioenwet te kunnen aanpassen, moeten de Tweede en Eerste Kamer het wetsvoorstel allebei goedkeuren. Op 22 december 2022 heeft de Tweede Kamer ingestemd met de nieuwe regels. Nu moet de Eerste Kamer er nog over stemmen.

Als de Eerste Kamer akkoord gaat met de nieuwe regels, krijgen de pensioenuitvoerders, werkgevers en vakbonden 4 jaar de tijd om de pensioenregelingen stap voor stap aan te passen. De Nederlandsche Bank en de Autoriteit Financiële Markten (AFM) moeten controleren of dit goed gebeurt.

Ik ben (bijna) met pensioen


Wat verandert er voor mij?

Veel mensen denken dat het nieuwe pensioenstelsel niet geldt als je al met pensioen bent. Maar dit is niet waar: het nieuwe pensioenstelsel geldt straks voor iedereen. Dus ook voor mensen die bijna met pensioen gaan of al met pensioen zijn.

De overgang van het oude naar het nieuwe pensioen
De overgang van het oude pensioen naar het nieuwe pensioen is een hele grote verandering die een paar jaar duurt en is eigenlijk pas net begonnen. Daardoor kan er nu nog niet precies verteld worden wat er in jouw portemonnee straks precies verandert.

Wel is in grote lijnen te vertellen wat het nieuwe pensioen is: In het oude pensioen is er een gezamenlijke pensioenpot. Dus iedereen betaalt premie, dit gaat in één grote pot. En daar worden alle pensioenen van uitbetaald. Dit heet een collectief pensioen.

In het nieuwe pensioenstelsel krijgt iedereen een persoonlijke pensioenpot. Hierin is te zien hoeveel pensioen er voor jou gereserveerd is.

Om over te gaan van het oude naar het nieuwe pensioen, moet de gezamenlijke pensioenpot verdeeld worden over alle deelnemers en gepensioneerden die daar dus een persoonlijk potje voor terugkrijgen.

De berekening en de hoogte van het nieuwe pensioen
De berekening hiervoor is erg ingewikkeld. Om je toch een beeld te geven wat meeweegt bij de berekening, hieronder een paar onderdelen waar rekening mee wordt gehouden:

  • de hoogte van de gezamenlijke pot
  • het pensioen dat je nu uitgekeerd krijgt
  • je leeftijd
  • de rentestand op het moment van de overgang van het oude naar het nieuwe pensioenstelsel
  • ook zullen sommige mensen een extra compensatie moeten krijgen

Daarom kan er nu nog niet gezegd worden hoeveel iedereen krijgt. De Nederlandsche Bank (DNB) ziet erop toe en zorgt ervoor dat de verdeling eerlijk verloopt. Het is begrijpelijk dat je wilt weten wat dit nu precies voor jouw pensioenbedrag betekent. Wanneer je een inschatting krijgt van het nieuwe bedrag is nog niet bekend.

Jaarlijkse verhoging of verlaging op basis van de economie
Pensioenpremies worden door pensioenfondsen belegd om alle pensioenen te kunnen betalen. Door de strenge regels van nu, kunnen de pensioenen niet altijd omhoog gaan als het goed gaat met de economie. Dat gaat veranderen. In het nieuwe stelsel kan het pensioen eerder verhoogd worden, als het goed gaat met de beleggingen.

Dit betekent ook dat de pensioenen omlaag kunnen gaan als het niet goed gaat met de beleggingen. Als je al met pensioen bent, wil je natuurlijk niet opeens veel minder pensioen krijgen. Daarom zorgt het nieuwe pensioen er ook voor dat deze schommelingen minder groot worden als je (bijna) met pensioen bent.

Dit blijft hetzelfde
De AOW blijft hetzelfde: dit is het pensioen dat je krijgt van de overheid. In Nederland vinden we het pensioenstelsel heel belangrijk, omdat we het belangrijk vinden dat iedereen een inkomen heeft op zijn of haar oude dag. En de pensioenfondsen doen er alles aan om jou een goed pensioen te bieden.

Het nieuwe pensioen gaat uiterlijk op 1 januari 2027 in
Het wetsvoorstel voor het nieuwe pensioenstelsel ligt nu bij de Eerste Kamer. Als zij akkoord gaan, gaan de regels op zijn vroegst in op 1 januari 2024. De pensioenfondsen hebben dan tot 1 januari 2027 de tijd om de pensioenregelingen aan te passen.

Als het duidelijk is wanneer jouw pensioen wordt aangepast, ontvang je informatie van je pensioenuitvoerder. Je hoeft zelf niets te doen.

Veelgestelde vragen

    • De pensioenpremie die werknemers en werkgevers betalen is niet genoeg om alle pensioenen van te kunnen betalen. Daarom beleggen pensioenfondsen de premies om de rest van het geld dat nodig is te verdienen. Goed om te weten: een pensioenfonds belegt niet voor zichzelf, alleen voor het pensioen.
    • Een pensioenfonds heeft geen winstoogmerk. En maakt dus geen winst. Het rendement dat een pensioenfonds maakt (door te beleggen), wordt gebruikt voor de pensioenen zelf. Om te zorgen dat alle pensioenen betaald kunnen worden en bijvoorbeeld door de pensioenen te verhogen.
    • De hoogte van het pensioen zal mee gaan stijgen en dalen met de economie. Dit betekent dat als het goed gaat met de beleggingen van het pensioenfonds, jouw pensioeninkomen eerder stijgt.
    • Als het slechter gaat met de economie, dan kan je pensioen omlaaggaan. De nieuwe regels zorgen er wel voor dat er voor ouderen en gepensioneerden met lager risico wordt belegd. Op deze manier kan jouw pensioen niet teveel schommelen.
    • In het huidige pensioenstelsel bouwen jongeren en ouderen evenveel pensioen op met hun pensioenpremie. Eigenlijk zou de premie van jongeren meer moeten opleveren, omdat het veel langer de tijd heeft om te renderen. Jongeren betalen dus eigenlijk meer mee aan de pensioenuitkeringen van gepensioneerden. Als de jongeren zelf oud zijn, profiteren zij weer van de “nieuwe” jongeren.

      In het nieuwe pensioenstelsel gaat iedereen dezelfde pensioenpremies betalen. Voor jongere werknemers wordt er met meer risico belegd, omdat zij meer tijd hebben om mee- en tegenvallers in de beleggingen op te vangen dan oudere werknemers. Jongere generaties hoeven hierdoor niet meer de tegenvallers voor oudere generaties op te brengen.
    • Nee, je pensioenfonds zal jouw pensioenpot bewaren en bewaken. Ondanks dat je een persoonlijke pensioenpot hebt, worden de pensioenen gezamenlijk belegd zodat de risico’s die horen bij beleggen en worden gedeeld en gedragen door iedereen. Om de kosten laag te kunnen houden, houden pensioenuitvoerders een gezamenlijk beleggingsbeleid en een gezamenlijke uitvoering van pensioenregelingen.

Blogs & artikelen

  • Pensioenbedrag ineens: slim of juist helemaal niet?

    Een groot pensioenbedrag ineens op je pensioendatum. Het kan vanaf 1 juli 2023. Is het slim om dit te kiezen? Kandoor legt uit wanneer het wel slim kan zijn en wanneer het niet slim is om te kiezen voor een groot bedrag in een keer op je rekening.

  • Werken naast pensioen/AOW - mag dat?

    Ga je met pensioen? Dan is vast één van je vragen: werken naast pensioen, mag ik dat? Daarom, beste (bijna) gepensioneerden, hierbij het antwoord. Ook op werken naast vervoegd pensioen. Om je een beetje wijzer te maken.

  • Te weinig pensioen? Check of je recht hebt op de AIO!

    Je gaat met pensioen en wat blijkt? Het pensioen is wel heel erg laag. Dat had je niet gedacht! In sommige gevallen heb je recht op een AIO of een andere aanvulling.


Ik ga nog niet met pensioen


Wat verandert er voor mij?

Je pensioen voelt misschien wat ver weg, maar het is belangrijk om regelmatig te kijken hoe het voor jou geregeld is of wat je zelf kunt doen. Want uiteindelijk gaat het om je inkomen straks. En nu het pensioenstelsel verandert, verandert er ook wat voor jou.

Zo werkt het nu
Op dit moment kun je opzoeken hoeveel pensioen je hebt opgebouwd, door in te loggen op de Mijn Omgeving van je pensioenfonds op op mijnpensioenoverzicht.nl. Je ziet dan hoeveel je tot nu toe hebt opgebouwd en een schatting van wat je verwachte pensioenbedrag wordt.

Het huidige pensioen is een collectief pensioen. Dit betekent dat alle premies in één grote pensioenpot worden geplaatst, dit wordt belegd en daaruit worden alle pensioenen betaald. Zowel de pensioenen die nu worden uitgekeerd als jouw pensioen zitten in deze grote pot.

Zo werkt het straks
Het nieuwe pensioenstelsel moet ervoor zorgen dat je meer inzicht krijgt in hoeveel je zelf hebt betaald voor je pensioen, hoeveel je werkgever heeft betaald en hoeveel beleggingswinsten jouw pensioenfonds hiermee heeft gehaald.

Pensioenfondsen doen straks geen belofte meer over een pensioenbedrag dat je later krijgt. Iedereen gaat hetzelfde percentage aan pensioenpremie betalen, dat in een persoonlijk pensioenpotje komt.

De pensioenfondsen beleggen de pensioenpremie voor je. Als je jong bent, duurt het langere tijd voordat je met pensioen gaat. Daarom kan er risicovoller (en met mogelijk hoger rendement) belegd worden. Gaat het goed met de economie? Dan zie je je persoonlijke pensioenvermogen stijgen. Als het minder goed gaat, zie je het dalen. Als je richting de pensioenleeftijd gaat en als je met pensioen bent wordt er met minder risico belegd.

In het nieuwe stelsel kan het pensioen eerder verhoogd worden, als het goed gaat met de beleggingen. Dit betekent ook dat de pensioenen omlaag kunnen gaan als het niet goed gaat met de beleggingen.

De overgang naar het nieuwe stelsel
Voor de overgang van het huidige pensioen naar het nieuwe pensioen, moet de gezamenlijke pensioenpot worden verdeeld. De berekening hiervoor is erg ingewikkeld. Om je toch een beeld te geven wat meeweegt bij de berekening, hier een paar onderdelen die meewegen:

  • de hoogte van de gezamenlijke pot
  • het pensioen dat je tot nu toe hebt opgebouwd
  • je leeftijd
  • de rentestand op het moment van de overgang van het oude naar het nieuwe pensioenstelsel
  • ook zullen sommige leeftijdsgroepen een extra compensatie moeten krijgen

Maar zoals gezegd is de berekening erg ingewikkeld. Daarom kan er nu nog niet gezegd worden hoeveel iedereen krijgt. De Nederlandsche Bank (DNB) ziet erop toe en zorgt ervoor dat de verdeling eerlijk verloopt.

Het nieuwe pensioen gaat uiterlijk op 1 januari 2027 in
Het wetsvoorstel voor het nieuwe pensioenstelsel moet nog goedgekeurd worden door de Eerste Kamer. Als dat gebeurt, gaan de regels niet eerder dan 1 januari 2024 in en hebben pensioenfondsen tot januari 2027 de tijd om de pensioenregelingen aan te passen.

Je ontvangt informatie van je pensioenuitvoerder als het duidelijk is wanneer jouw pensioen wordt aangepast. Je hoeft zelf niets te doen.

Veelgestelde vragen

    • In het huidige stelsel bouwen jongeren en ouderen nog evenveel pensioen op met hun pensioenpremie. Eigenlijk zou de premie van jongeren meer moeten opleveren, omdat het veel langer de tijd heeft om te renderen. Jongeren betalen dus eigenlijk meer mee aan de pensioenuitkeringen van gepensioneerden. In het nieuwe pensioenstelsel gaat iedereen dezelfde pensioenpremies betalen. Er is een groep (mensen rond de 45 jaar) die heeft meebetaald aan de pensioenuitkeringen van ouderen, maar zelf niet meer profiteert van jongeren die voor hen betalen. Zij moeten hiervoor eenmalig gecompenseerd worden.
    • Er zijn veel mensen die geen pensioen opbouwen. ZZP’ers moeten dit bijvoorbeeld zelf regelen. Ook bouwen sommige mensen nu pensioen op bij een pensioenverzekeraar. Ook daar gaat het nieuwe pensioenstelsel een rol spelen.

      Maar er zijn om mensen die werken bij bedrijven zonder pensioenregeling. In het nieuwe pensioenstelsel moet het makkelijker worden voor kleinere bedrijven om een pensioen te regelen, en moeten werkgevers het actief melden als zij geen pensioenregeling aanbieden.

Blogs & artikelen

  • Pensioensparen, stap voor stap uitgelegd

    Heb jij genoeg geld als je straks oud bent? Als zelfstandig ondernemer bouw je niet automatisch pensioen op. En als werknemer is er niet altijd een (goede) pensioenregeling. Je kunt ook zelf wat doen, als je niet genoeg pensioen opbouwt. Dit heet ‘pensioensparen’.

  • Pensioengat aanvullen? Zo doe je het!

    Door verschillende omstandigheden kunnen mensen te weinig pensioen hebben opgebouwd. Dit noemen we een pensioengat of pensioentekort. In dit blog leggen we uit hoe een pensioentekort ontstaat, hoe je het kunt berekenen en hoe je het kunt aanvullen.

  • 8 manieren om je partner verzorgd achter te laten

    Ben je jonger dan 40? Dan is dit niet het leukste scenario, maar sta je er weleens bij stil hoe je partner of kinderen er financieel voorstaan als jij ooit, of juist plotseling, komt te overlijden? Het is belangrijk om nu iets voor je geliefde of kinderen te regelen.