Als je arbeidsongeschikt wordt: de basis

(Tijdelijk) niet meer kunnen werken

Arbeidsongeschiktheid. Het woord zegt het al: je bent ongeschikt voor arbeid. Je bent dus niet meer in staat om te werken. De hulp die je dan krijgt, hangt van een aantal dingen af. Bijvoorbeeld van of je tijdelijk of duurzaam arbeidsongeschikt bent. Ook is er nog een verschil tussen gedeeltelijk of volledig arbeidsongeschikt. Het is dus niet zo simpel als het lijkt. Maar we doen ons best om het zo helder mogelijk uit te leggen.

Tijdelijk of Duurzaam?

Tijdelijk: de Ziektewet

Tijdelijk arbeidsongeschikt ben je wanneer je door iets medisch een periode niet meer kunt werken. Stel je voor dat je een been breekt door een ruw potje voetbal op een zondagmiddag. Een arts kan dan bepalen dat je niet meer in staat bent om te werken totdat je been weer uit het gips is. Je bent dan tijdelijk arbeidsongeschikt. Als zoiets gebeurt, dan kom je in de ziektewet.

Natuurlijk kun je op verschillende manieren ziek worden: van een ongelukje tot aan een burn-out. Je krijgt maximaal 104 weken de ruimte om weer beter te worden binnen de ziektewet.

Duurzaam: de WIA

Er zijn ook situaties waarin je duurzaam arbeidsongeschikt kan worden. Dit wil zeggen dat je langer de tijd nodig hebt om beter te worden of misschien wel helemaal niet meer zal herstellen. Je zult dan altijd last hebben van een beperking. Als je langer dan 104 weken in de ziektewet zit, word je gekeurd door het UWV. Deze keuring zorgt er voor dat je mogelijk recht hebt op een arbeidsongeschiktheidsuitkering van het UWV. Dit heet een WIA-uitkering (vroeger heette dit de WAO).

Een arts van het UWV bekijkt jouw symptomen en situatie. Daarna bepaalt de arts of je gedeeltelijk of volledig arbeidsongeschikt bent. Hoe zit dit nu precies?

Gedeeltelijk vs. Volledig: wanneer geldt wat?

Gedeeltelijk of kans op herstel: de WGA

Ben je gedeeltelijk arbeidsongeschikt? Dan kun je wel werken, maar bijvoorbeeld alleen in een andere functie of minder uren per week. Dit hangt natuurlijk af van jouw situatie. Hoe bepaalt het UWV dan jouw uitkering?

Het UWV bekijkt wat je nog wel en niet kan. Er wordt gekeken naar hoeveel je kon verdienen voor je ziek werd, en hoeveel je nu kunt verdienen. Dit noem je ook wel je verdiencapaciteit. Ben je in staat om tot 65% van jouw vorige loon te kunnen verdienen? Dan ben je 'gedeeltelijk arbeidsongeschikt'. Je ontvangt dan een WGA-uitkering.

Je kan ook recht hebben op een WGA-uitkering als je tijdelijk 80 tot 100% arbeidsongeschikt bent maar wel een kans hebt op herstel.

Volledig en duurzaam: de IVA

Kun jij maximaal 20% van je vorige loon verdienen? Dan ben je volledig arbeidsongeschikt. In sommige gevallen zijn mensen volledig en duurzaam arbeidsongeschikt. Dit betekent dat ze niet meer kunnen werken en ook niet zullen herstellen om later weer te werken. Een heftige situatie, maar gelukkig bestaat er wel een financiële regeling. Ben je duurzaam en volledig arbeidsongeschikt? Dan is de kans groot dat je recht hebt op een IVA-uitkering.

Voorzieningen: de WGA en de IVA

Meteen nadat je tijdelijk arbeidsongeschikt bent in de ziektewet, heb je recht op 70% van je laatstverdiende loon. Dit wordt betaald door de werkgever of in sommige gevallen door het UWV. Ben je een lange tijd ziek (langer dan 104 weken (2 jaar))? Dan zijn er twee mogelijkheden, die af hangen van jouw situatie en hoe het UWV jouw situatie beoordeelt:

1. Ben je gedeeltelijk beperkt? Dan heb je (meestal) recht op een WGA-uitkering. 
2. Is een persoon volledig arbeidsongeschikt, dan heeft hij recht op een IVA-uitkering.1. Ben je jonger dan 30 en ben je arbeidsongeschikt geworden? Dan kan het zijn dat je recht hebt op een Wajong.

Lees hier meer over de WGA en de IVA uitkering.