EHBBO: Eerste Hulp Bij een Burn-Out - Waar heb je recht op?
Een beetje stress is niet erg; dit kan helpen om beter te presteren. Maar ben je eigenlijk de hele tijd gestresst? Dan hebben zowel je lichaam als geest niet voldoende tijd om te herstellen, waardoor stress ongezond wordt. Je hebt mogelijk last van een burn-out.
Hieronder vind je de EHBBO: Eerste Hulp Bij Burn-Out. Er is geen vaste volgorde, want iedereen herstelt op zijn eigen manier én in zijn eigen tempo.
Bang voor een burn-out? Praat erover
Dit weet je waarschijnlijk al, maar praten is belangrijk. Echt waar. Zoek iemand in je omgeving met wie je over je gevoelens kan praten. Iemand bij wie je je veilig voelt. Dit kan een vriend(in) zijn, een familielid of een goede collega. Vind je het spannend om te praten over hoe je je voelt? Bedenk dan waardoor dit komt. Vind je het bijvoorbeeld lastig als iemand direct allemaal oplossingen aandraagt? Of ben je bang dat iemand je niet begrijpt? Geef dan vooraf aan wat je nodig hebt, dan weet diegene wat jouw behoefte is. Bijvoorbeeld: “Ik zit met iets wat over mezelf gaat en ik weet niet of je het begrijpt, maar mag ik mijn verhaal aan je vertellen?” Hierdoor kan iemand op een andere manier naar je luisteren. Een ander mooi iets: een ander bekijkt jouw situatie van een afstand en dit kan heel verhelderend zijn!
Ga naar de huisarts
De grootste drempel is waarschijnlijk de huisarts bellen voor een afspraak. Want het toegeven dat je overbelast bent, en dat je hulp nodig hebt, kan heel lastig zijn. Maar onthoud dit: na deze stap voel je je waarschijnlijk gelijk al iets beter. En een schrale troost: je bent écht niet de enige. Dus pak die telefoon en maak die afspraak.
Tijdens deze afspraak zal de huisarts de diagnose burn-out kunnen stellen en er met je over praten. Ook zal hij advies geven over wat je nu kunt doen, bijvoorbeeld door de contactgegevens van een coach of psycholoog aan je te geven.
Meld je ziek bij je werkgever
Werk je bij een groot bedrijf, dan moet je waarschijnlijk een verzuimprotocol volgen. Dit protocol is per werkgever verschillend. Waarschijnlijk moet je je leidinggevende bellen of mailen om je ziek te melden. Jouw werkgever moet je ziekmelding accepteren. Ben je langer dan een week ziek? Dan kan het zijn dat je werkgever je doorstuurt voor een gesprek met de bedrijfsarts of arbo-arts.
Werk je bij een klein bedrijf, met korte lijnen, kun je wellicht beter je leidinggevende bellen. Vervolgens kan hij of zij je ook doorsturen naar de bedrijfs- of arbo-arts. De afspraak met de bedrijfs- of arbo-arts is verplicht. Je mag deze afspraak dus niet weigeren.
Officieel hoeft je werkgever niet te weten waarvoor je je ziek meldt. Maar het kan verstandig zijn om dit juist wel te bespreken. Ben je langer dan zes weken ziek, dan moet je sowieso langs de bedrijfsarts. Hij of zij gaat dan met je in gesprek om te kijken wat er aan de hand is en bedenkt – samen met jou – wat de eventuele vervolgstappen zouden kunnen zijn.
Langer ziek: hoe zit het dan met mijn loon?
Als je langere tijd uit de running bent, is het logisch dat je je zorgen maakt over je loon. Zodra je je hebt ziekgemeld, kom je in de ziektewet terecht. Je loon wordt – zolang je in dienst bent – doorbetaald door je werkgever. De ziektewet duurt maximaal 104 weken. Dit wil zeggen dat je twee jaar ‘de tijd’ hebt om beter te worden en te re-integreren op het werk. In de meeste gevallen krijg je het eerste jaar 100 procent uitbetaald, vanaf het tweede ziektejaar 70 procent.
Ben je tijdelijk in dienst en loopt je contract af?
Dan vraagt je werkgever een ziektewetuitkering aan bij het UWV. Ook bij een ziektewetuitkering krijg je 70% van je dagloon. Dit is het loon dat je gemiddeld verdiende in het jaar voorafgaande je ziek werd. Het UWV kijkt of je recht hebt op die uitkering en hoe ze je met begeleiding weer kunnen helpen om te re-integreren.
Ben je na twee jaar niet hersteld en ontvang je een ziektewetuitkering?
Dan word je door het UWV gekeurd en kun je mogelijk in aanmerking komen voor een WIA-uitkering. Deze uitkering kun je aanvragen als je bijna twee jaar ziek bent. Er zijn hier twee varianten op, de WGA-uitkering (als je gedeeltelijk arbeidsongeschikt bent op mogelijkheid hebt op herstel) en de IVA-uitkering (als je volledig arbeidsongeschikt bent en je waarschijnlijk niet snel herstelt).
Hoe zit het met je pensioen als je in de ziektewet zit?
Check het even snel bij je pensioenfonds:
Naar de psycholoog of coach? Wie betaalt wat?
Een coach of psycholoog kan je helpen om te herstellen. Het is altijd goed om na te gaan hoe je terecht gekomen bent in een burn-out. Hij of zij kan je helpen om patronen te herkennen en die te veranderen.
Het lastige hieraan is de rekening. Hoewel een burn-out bekend staat als ‘beroepsziekte’, betekent het niet dat de werkgever álle kosten betaalt. Wel betaalt de werkgever de bedrijfsarts en de eventuele arbo-arts. In sommige gevallen ook een deel van de kosten van een psycholoog of coach. Dit is echter niet verplicht. Overleg met je werkgever hoe je dit kunt aanpakken.
Zoals eerder benoemd in het artikel is een afspraak bij de huisarts vaak de eerste stap. Ben je al bij de huisarts geweest, maar wil je graag verdere hulp? Dan kun je dat via de huisarts of bedrijfsarts aanvragen.
Overspannenheid, burn-out of stressklachten vallen hier niet onder, maar bijvoorbeeld wel behandelingen die gediagnosticeerd zijn volgens de DSM-V. Dit betekent dat er sprake moet zijn van een vastgestelde diagnose, zoals een depressie, verslaving, paniekstoornis of angststoornis.
Aanvullend verzekerd?
In sommige gevallen vergoeden verzekeraars een aantal hulpsessies als je aanvullend verzekerd bent. Het bedrag verschilt heel erg per verzekeraar. Zo krijg je bij de één maximaal 200 euro per jaar voor groepstherapie terwijl je bij de ander tot 1000 euro per jaar te besteden hebt voor een therapie naar keuze. Op diverse vergelijkingssites vind je handige overzichten met alle verzekeraars en hun vergoedingen.
Wat kun je zelf doen:
- Eet gezond en probeer extra vitamines binnen te krijgen.
- Kom in beweging! Meditatie en yoga klinken misschien zweverig, maar doen juist veel goeds voor je. Of ga (liefst buiten) sporten, wandelen of fietsen.
- Oefen dankbaarheid. Probeer elke dag drie verschillende dingen op te schrijven waar je dankbaar voor bent.
Sowieso is het herstellen van een burn-out een lastige klus en ben jij degene die je leven weer op de rit zal moeten krijgen. Maar wel mét hulp en heel veel geduld. Kijk vooral waar jouw behoefte ligt.
Misschien kom je wel tot de conclusie dat jouw huidige werkomgeving niet bij jou past. Dus ga in overleg met je werkgever over hoe de dingen anders geregeld kunnen worden en kijk of dat genoeg helpt.