Mantelzorg en geld: de belangrijkste antwoorden

Wanneer ben je mantelzorger?

Zorgen voor naasten is voor de meeste mensen vanzelfsprekend, maar dat maakt het nog niet gelijk tot mantelzorg. Wat is mantelzorg dan wel? Mantelzorg is de zorg en ondersteuning die partners, kinderen, familie, vrienden en andere bekenden vrijwillig en onbetaald aan een naaste verlenen. Het gaat om hulp die de gebruikelijke hulp overstijgt. Gebruikelijke zorg is de normale en dagelijkse zorg die partners - of ouders en inwonende kinderen - elkaar geven omdat ze een gezamenlijk huishouden voeren. Bij mantelzorg stijgt de zorg die nodig is ver uit boven de gebruikelijke hulp, daarbij worden vaak ook nog verplegende diensten verricht. Een ander kenmerk van mantelzorg is dat er vaak dankzij de zorg van een mantelzorger minder of geen thuiszorg nodig. Voorbeelden van taken die onder mantelzorg vallen zijn bijvoorbeeld:

• Het uitvoeren van huishoudelijke hulp;
• Ondersteuning in persoonlijke verzorging;
• Verpleegkundige hulp verlenen;
• Emotionele ondersteuning bieden;
• Vervangende regie over het dagelijks leven.

Verschil tussen mantelzorg en vrijwilligerswerk

Mantelzorg is vrijwillig en onbetaald. Maar het is niet hetzelfde als vrijwilligerszorg, er zit wel degelijk een verschil met vrijwilligerszorg. Het belangrijkste verschil is dat mantelzorg op je pad komt, terwijl je bij vrijwilligerswerk er bewust voor hebt gekozen. Daarnaast kun je als mantelzorger niet zomaar stoppen met hulp verlenen en voor het verlenen van hulp is geen tijd vastgesteld. Vrijwilligerswerk daarentegen is vaak voor een beperkt aantal uur en je kunt stoppen op het moment dat jij dat wilt. Ook verlenen zorgvrijwilligers zelden verpleegkundige handelingen, want een mantelzorger wel doet.

Vergoedingen mantelzorg

Voor het werk wat je uitvoert als mantelzorger krijg je geen loon of salaris. Gelukkig zijn er wel wat potjes waar je als mantelzorger gebruik van kunt maken. Hierdoor kun je toch vergoedingen krijgen voor de zorg die jij verleent. Hieronder staan kort beschreven welke vergoedingen er zijn en hoe je ze kunt aanvragen.

• Aanvullende zorgverzekering: Je kunt via de aanvullende zorgverzekering een vergoeding te krijgen. Deze vergoeding is vaak bedoeld voor vervangende mantelzorg. Bijvoorbeeld als je zelf ziek bent of als je er even tussenuit wilt. Ook worden soms de diensten van een mantelzorgmakelaar vergoedt. Je kunt deze vergoedingen bij je eigen zorgverzekeraar declareren.
• Dubbele kinderbijslag: Heb je thuis een kind ernstig ziek is of wat intensieve zorg nodig heeft? Dan kun je dubbele kinderbijslag aanvragen. Deze extra kinderbijslag is bedoeld als bijdrage in de kosten voor de opvoeding en verzorging. Je kunt deze extra toelage aanvragen via de Sociale Verzekeringsbank.
• Individuele bijzondere bijstand: De individuele bijzondere bijstand is een tegemoetkoming voor noodzakelijke kosten die je zelf niet kunt betalen en die je niet met een andere regeling vergoed krijgt. De bijstand wordt afgestemd op jouw persoonlijke situatie. De aanvraag voor de bijzondere bijstand kun je schriftelijk doen bij je gemeente waar je woont.
• Tegemoetkomingen meerkosten: Je maakt misschien veel zorgkosten vanwege de ziekte of beperkingen van diegene die je verzorgt. De zorgvrager kan in zijn gemeente om een tegemoetkoming meerkosten vragen in zijn gemeente. Elke gemeente bepaalt zelf welke regelingen zij daarvoor inzet, welke criteria zij hanteert en wat er mogelijk is.

Betaling uit een persoonsgebonden budget (PGB)

Een persoonsgebonden budget is een bedrag wat iemand krijgt die zelf zorg nodig heeft. Hij of zij kan met dit budget zelf bepalen welke zorg hij of zij wilt inkopen en wie ze daarvoor inschakelen. Hierin zijn vier varianten, namelijk:

1. Pgb-Wmo: voor ondersteuning die valt onder de Wet maatschappelijke ondersteuning
2. Pgb-Wlz: voor intensieve zorg die valt onder de Wet langdurige zorg
3. Pgb-Jeugdwet: voor zorg die valt onder de Jeugdwet
4. Pgb-Zvw: voor wijkverpleging die valt onder de Zorgverzekeringswet

Krijgt degene die jij verzorgt een pgb-toeslag? Dan kun jij als mantelzorger uit dit potje worden betaald. Hier zijn nog wel twee voorwaarden aan verbonden. Zo moet je als mantelzorger hulp verlenen waarvoor het persoonsgebonden budget voor is bedoeld. Daarnaast moeten ook de afspraken worden vastgelegd in een zorgovereenkomst.

Reiskostenvergoeding

Als je als mantelzorger werkt, heb je ook kans dat je veel reiskosten maakt. Er bestaat helaas geen regeling voor vergoeding van reiskosten als mantelzorger. Sommige gemeenten vergoeden de reiskosten van mantelzorgers met een bijstandsuitkering. Je kunt bij jouw gemeente informeren of je hiervoor in aanmerking komt en hoeveel je vergoed krijgt. Daarnaast kun je de gemaakte reiskosten ook jaarlijks bij de belastingaangifte aftrekken. Er zijn ook nog wat mogelijkheden om te kunnen besparen op de reiskosten.Parkeervergunning aanvragen: Maak je dagelijks veel parkeerkosten omdat je voor iemand zorgt waar je betaald moet parken? Dan is het verstandig om bij de gemeente na te vragen of de zorgvrager in misschien een aanmerking komt voor een parkeervergunning.

• OV-begeleiderskaart: Je kunt gratis meereizen met degene voor wie je zorgt door middel van een OV-Begeleiderskaart. De kaart kun je aanvragen via www.ov-begeleiderskaart.nl
• Passagierskaart: Als je iemand vervoert die niet meer zelf kan rijden, kun je een gehandicaptenparkeerkaart (passagierskaart) gebruiken. Deze staat op de naam van de zorgvrager. Hij/zij kan deze aanvragen bij de gemeente.
• Valys: Als degene voor wie je zorgt gebruik maakt van Valys, mag hij of zij gratis een begeleider meenemen. Meer informatie kun je vinden op de website: www.valys.nl.Aftrekposten zorgkosten Belastingdienst

Er zijn dus gelukkig wat potjes waarmee je als mantelzorger toch een vergoeding of bijdrage in de gemaakte kosten kunt krijgen. Ook de Belastingdienst heeft een aantal aftrekposten voor extra gemaakte zorgenkosten. Deze kun je invullen bij de Belastingaangifte. Dit zijn bijvoorbeeld kosten die jij /of jouw (fiscale) partner hebben gemaakt. Dit kan zorgkosten zijn die je maakt omdat een chronisch zieke of gehandicapte die bij jou in huis woont. Ook de gemaakte zorgkosten voor inwonende kinderen, ouders, broers en zussen, die van jouw zorg afhankelijk zijn mogen worden opgegeven. Vooral bij lagere inkomens kan deze aftrek financieel erg aantrekkelijk zijn.

Werken als mantelzorger tijdens een WW-uitkering

Ontvang je een WW-uitkering terwijl je ook mantelzorg verleent? Dan kun je een ontheffing van sollicitatieplicht aanvragen. Deze kun je aanvragen via jouw werkcoach van het UWV. De ontheffing duurt maximaal zes maanden. Die periode moet je gebruiken om vervangende zorg te regelen. Lukt dat niet? In bijzondere gevallen kan het UWV de ontheffing steeds met een maand verlengen. Ook kun je kijken of je recht heb op Mantelzorgforfait. Dit houdt in dat in de jaren waarin je mantelzorg verleende voordat je werkeloos was voor de helft meetellen als arbeidsverleden voor jouw WW-uitkering. De enige voorwaarde is wel dat dit de mantelzorg werd betaald uit een persoonsgebonden budget. Je kunt dit ook aanvragen via het UWV.

Werken als mantelzorger + bijstandsuitkering

Een bijstandsuitkering ontvang je van de gemeente waar je woont. Elke gemeente heeft het recht om zelf te bepalen of iemand sollicitatieplicht heeft. De gemeente kan ook vragen om een tegenprestatie, bijvoorbeeld helpen in een verzorgingshuis. Vaak hoef je als mantelzorger geen tegenprestatie te leveren, omdat mantelzorg op zichzelf al een bijdrage aan de samenleving. Daarnaast is er ook nog een aantal financiële zaken waar je op moet letten als je een bijstandsuitkering ontvangt. Zo kun je mogelijk gekort worden op je uitkering als je bij de persoon voor wie je zorgt woont of meer dan de helft van de week bij die persoon verblijft. Je loopt dan het risico om als ‘gezamenlijk huishouden’ te worden gezien. Als je daadwerkelijk bij elkaar in huis gaat wonen zal de kostendelersnorm worden toegepast. Dit betekent dat hoe meer mensen tot een huishouden behoren, hoe lager de bijstandsuitkering is. Daarnaast moet je ook de gemeente inlichten als je gemachtigd bent om geldzaken te regen van diegene voor wie je zorgt. Doe je dit niet dan loop je het risico de uitkering kwijt te raken, omdat je over dat geld kan beschikken. Daarnaast kun je een boete krijgen voor het schenden van de inlichtingenplicht.

Lees hier ons artikel met alle informatie over de bijstand:

Alles over de Bijstand

De bijstandsuitkering is een financieel vangnet voor mensen zonder andere inkomsten. Het biedt ondersteuning voor de basisbehoeften zoals huur, energie, boodschappen, en kleding. Je hebt recht op bijstand als je geen aanspraak kunt maken op andere uitkeringen. Het doel van de bijstand is om tijdelijk financiële steun te bieden totdat je nieuw werk hebt gevonden. Je inkomsten worden aangevuld. In dit artikel lees je alles over het aanvragen van bijstand, de hoogte van de uitkering en bijzondere bijstand.

Mantelzorg en verzekeringswerk

Als je als mantelzorger hulp verleent is het ook verstandig om goed verzekerd te zijn. Vaak ben je al verzekerd voor een aansprakelijkheids- en ongevallen verzekering. Deze geeft in de meeste gevallen ook dekking voor schade die ontstaat als gevolg van mantelzorg. De meeste gemeenten hebben een collectieve aansprakelijkheidsverzekering voor mantelzorgers en vrijwilligers. Deze verzekering keert uit wat jouw eigen verzekering niet vergoedt. Je hoeft als mantelzorger jezelf dus niet extra te verzekeren op het gebied van aansprakelijkheids- en ongevallen verzekering. Het is wel handig om Mantelzorg Annuleringsverzekering af te sluiten. Mocht er situaties voordoen waardoor je onverhoopt niet op vakantie kan, kun je de vakantie kosteloos annuleren.

Mantelzorgwaardering

Mantelzorg kan voor de mantelzorger soms behoorlijk zwaar zijn en kan voor veel zorgen geven. Hoewel je vaak van diegene die je verzorgt veel dankbaarheid krijgt is het fijn als je waardering krijgt voor hetgeen wat je doet en jouw inzet. Gemeentes zijn dan ook verantwoordelijk gesteld voor het geven van waardering voor van mantelzorgers. Ze krijgen hiervoor budget dat ze naar eigen inzicht mogen inzetten. De invulling verschilt daardoor per gemeente. Sommige gemeenten geven een geldbedrag, andere bieden kortingsbonnen aan of organiseren een activiteit op de dag van de mantelzorg. Wil je weten wat voor mantelzorgwaardering jij kunt krijgen? Dat kun je navragen bij het Wmo-loket van de gemeente waar degene voor je zorgt woont.