Erfenis weigeren: opties en gevolgen

Zuiver aanvaarden: ja tegen de hele erfenis

Zuiver aanvaarden wil zeggen dat je de erfenis volledig aanneemt, inclusief eventuele schulden. Bij zuivere aanvaarding accepteer je zowel het vermogen als alle schulden, ook als de schulden hoger zijn dan het vermogen.

Zuiver aanvaarden is vaak geen logische keuze als je weet of denkt dat de overledene schulden had. In dat geval zijn de volgende twee opties logischer: beneficiair aanvaarden of verwerpen.

Beneficiair aanvaarden: het vermogen erven, maar niet de schulden

Bij beneficiaire aanvaarding accepteer je de erfenis onder voorbehoud. Dit betekent:

• Je erft het vermogen, maar bent niet persoonlijk aansprakelijk voor schulden.
• Schulden worden eerst verrekend met de erfenis, dit heet vereffenen.
• Wat overblijft wordt verdeeld onder de erfgenamen.

Om een erfenis beneficiair te aanvaarden moet je een verzoek indienen bij de rechtbank. Dien het verzoek samen met andere erfgenamen om de kosten te beperken. Voor minderjarige erfgenamen of erfgenamen die in de schuldhulpverlening zitten is de beneficiaire aanvaarding een verplichting. 

Zijn er andere erfgenamen die beneficiair hebben aanvaard? Dan moet je binnen 3 maanden zelf een keuze maken om te aanvaarden of te verwerpen. Als je niks doet aanvaard je de erfenis namelijk automatisch ook beneficiair.

Hoe werkt beneficiair aanvaarden?

Bij een beneficiaire aanvaarding alle erfgenamen verplicht gezamenlijk te voldoen aan eventuele schulden. Niet met jullie eigen geld, maar met het vermogen uit de erfenis. Dit doe je door een boedelbeschrijving te maken van alle bezittingen en schulden in de erfenis. Dit overleg je ook aan een kantonrechter.

In veel gevallen is beneficiair aanvaarden een ingewikkelde procedure die verschilt per situatie. Overleg deze keuze daarom goed met de rest van je familie. Het kan ook handig zijn om hulp te krijgen van een notaris. Dit kost extra geld.

Verwerpen: nee tegen de erfenis

Verwerping houdt in dat je afzien van zowel het vermogen als de schulden. Belangrijke punten hierbij zijn:

• Je bent juridisch gezien nooit erfgenaam geweest.
• De erfenis gaat naar de volgende erfgenaam in lijn.
• Voor verwerping moet je een verklaring afleggen bij de kantonrechter.

Verweren kan financiële consequenties hebben en om die reden is het in sommige situaties handig om een erfrecht advocaat in te schakelen. Dit kost extra geld.

Hoe kan ik beneficiair aanvaarden of verwerpen?

Voor het beneficiair aanvaarden of verwerpen van erfrecht moet je een verklaring nalatenschap bij de kantonrechter afleggen. Dit doe je bij de griffie (secretaris) van de rechtbank en gebeurt bij de rechtbank in de laatste woonplaats van de overledene. Dit kan de notaris voor je doen en daar zijn kosten aan verbonden.

Bescherming voor minderjarige erfgenamen

Minderjarige kinderen worden door de wet beschermd en gelden speciale regels:

• Ouders of voogden beslissen voor hen.
• Na drie maanden zonder actie wordt de erfenis automatisch beneficiair aanvaard: het kind kan wel in aanmerking komen voor het vermogen, maar zal dan niet voor de kosten opdraaien.

Lees ook onze tips over het eerlijk verdelen van een erfenis:

Tips bij eerlijk verdelen van een erfenis

Van je familie moet je het hebben! Maar liefst één op de drie families krijgt ruzie om de verdeling van de erfenis. En dat willen we natuurlijk toch graag voorkomen… Kandoor zocht uit hoe je het beste een erfenis verdeelt. En wat je kunt doen om ruzies te voorkomen.

Erfbelasting: hoe ga je slim om met geld uit een erfenis?

Als een naaste overlijdt, heb je misschien recht op een erfenis. Hoewel dit natuurlijk heel verdrietig is, kan het mogelijk een kleine troost zijn. Toch zijn er wel een aantal zaken waar je rekening mee moet houden. Want welke typen erfenissen zijn er allemaal? Hoe ga je slim om met de erfbelasting en wanneer kun je vrijstelling van erfbelasting krijgen? Op deze en andere vragen rondom geld uit een erfenis en erfbelasting in 2024 geven wij antwoord in dit artikel.