Inkomstenbelasting 2022: wat er is veranderd en waar moet je op letten voor 2023?

Allereest: de inkomstenbelasting heeft drie 'boxen'

Voordat we beginnen, is het handig om te weten dat er 3 boxen zijn. Wat betekenen die boxen?

• In box 1 geef je jouw inkomen op. Dit kan inkomen zijn uit werk, pensioen, parteralimentatie en de winst van jouw bedrijf. Ook de betaalde rente voor de hypotheek van jouw huis geef je hier op.
• Box 2 is het inkomen uit 'aanmerkelijk belang'. Dit klinkt ingewikkeld, maar hier heb je mee te maken als je bijvoorbeeld 5% of meer van de aandelen in een BV bezit. Komt daar een inkomen uit? Dan geef je het op in deze box.
• Box 3 is voor jouw inkomen uit sparen en beleggen. Hier geef je bijvoorbeeld al jouw bank- en spaarrekeningen aan. Maar ook aandelen, bitcoins en onroerend goed.

Elk soort inkomen mag je maar één keer aangeven. Dus als je een eigen woning hebt, dan geef je dat wel in box 1 aan en niet ook nog in box 3.

De veranderingen in 2022

Je betaalt (waarschijnlijk) minder belasting

Voor de aangifte over 2022

Verdiende je in 2022 minder dan € 69.398? Goed nieuws: in 2022 betaal je minder belasting over jouw inkomen! Waarschijnlijk is dit al verwerkt in je maandelijkse inkomen van afgelopen jaar. Maar het kan zijn dat je hier nog iets van terug ziet bij je belastingaangifte.

Ook in 2023 zul je (waarschijnlijk) minder belasting betalen: de belastingtarieven gaan verder omlaag. Wil je zelf kijken wat de veranderingen in 2023 voor jouw portemonnee betekenen? Kijk dan hier.

De meeste heffingskortingen gaan omhoog

Iedereen in Nederland met een inkomen heeft recht op de loonheffingskorting. Daarnaast bestaat er een heel aantal andere heffingskortingen. De meeste heffingskortingen worden automatisch in de belastingaangifte opgenomen. Andere heffingskortingen moet je zelf aanvinken. Bekijk het lijstje hieronder of er een korting is waar jij aanspraak op kunt maken. 

De heffingskortingen voor 2022 zien er zo uit:

• De algemene heffingskorting gaat de komende jaren omhoog. Voor 2022 is deze maximaal € 2.888. 
• Ook de arbeidskorting gaat omhoog. Deze is voor 2022 maximaal € 4.260.
• Heb je kinderen jonger dan 12? En voldoe je aan de voorwaarden? Dan heb je recht op de inkomensafhankelijke combinatiekorting . Deze is voor 2022 maximaal € 2.534.
• Heb je recht op AOW? Dan heb je ook recht op de ouderenkorting(maximaal € 1.726 in 2022).
• Heb je recht op AOW en ben je alleenstaand? Dan heb je misschien óók recht op een extra heffingskorting: de alleenstaande ouderenkorting ! Deze is in 2022 € 449.
• Heb je een Wajong-uitkering? Dan heb je recht op de jonggehandicaptenkorting! Voor 2022 is deze korting € 771.
• Beleg je in een groenfonds? Dan krijg je speciale heffingskorting voor jouw groene beleggingen.
• De levensloopverlofkorting is per 1 januari 2022 komen te vervallen.

Veel heffingskortingen zijn bedoeld voor mensen die een extra voordeel kunnen gebruiken. Over het algemeen geldt: hoe meer inkomen je hebt, hoe minder recht je op een heffingskorting hebt. 

De hypotheekrenteaftrek & het eigenwoningforfait gaan omlaag

Hypotheekrenteaftrek in 2022: hoe zit dat?

Heb je in 2022 hypotheekrente betaald? Of heb je kosten gemaakt omdat je een eigen huis hebt gekocht? Dan kun je deze kosten aftrekken!

• Vóór 2001 betekende elke euro die je uitgaf één euro minder te betalen inkomstenbelasting. 
• Van 2001 tot 2014 kon je nog maar maximaal 52% van iedere euro die je aan je huis uitgeeft aftrekken. Die 52% was het hoogste belastingtarief van de inkomstenbelasting. 
• Vanaf 2014 daalt het maximale aftrekbare tarief.
• Sinds 2023 is het maximale aftrekbare tarief gelijk aan het tarief van de eerste schijf voor niet-AOW'ers (36,93%).
• Als jouw inkomen in 2022 tegen 49,5% wordt belast, kun je maximaal 40% aftrekken!

Maandelijkse teruggave van jouw hypotheekrenteaftrek in 2023

De hypotheekrenteaftrek wordt in jouw aangifte inkomstenbelasting berekend. Als je recht hebt op een teruggave, dan wordt dat aan jou betaald. Weet je hoeveel rente je in 2023 gaat betalen? En wil je dat bedrag nu alvast per maand ontvangen? Vraag dan een voorlopige aanslag aan. Hoe je dat doet? Kijk hier.

Tip! Heb je een hypotheek waar je verplicht op aflost en krijg je nu per maand een deel van de hypotheekrenteaftrek op jouw bankrekening? Door de aflossingen wordt jouw schuld lager. Dit betekent dat je minder rente hoeft te betalen. Als je minder rente hoeft te betalen, wordt jouw hypotheekrenteaftrek ook lager. Zorg er daarom voor dat je ieder jaar de voorlopige aanslag hierop aanpast. Dit voorkomt dat je bij de aangifte inkomstenbelasting moet bijbetalen. Kijk hier hoe je een voorlopige aanslag wijzigt.

Hypotheekrenteaftrek en corona

Ben je als huisbezitter door de coronacrisis in financiële problemen gekomen? En heb je met de bank een tijdelijke betaalpauze voor jouw hypotheekbetalingen afgesproken? Dan kun je in 2022 toch hypotheekrenteaftrek hebben. Hoe dat werkt? Kijk hier.

Eigenwoningforfait in 2022: wat is het en hoe zit dat?

Om de hypotheek en de andere kosten van jouw huis af te kunnen trekken, is er een inkomen uit jouw huis nodig. De Belastingdienst ziet het hebben van een eigen woning als een denkbeeldige bron van inkomsten. Dit ‘inkomen’ heet het eigenwoningforfait. Het eigenwoningforfait wordt berekend op basis van de WOZ-waarde van je huis.  

Dit eigenwoningforfait was in 2022 0,45% van de WOZ-waarde voor huizen tot € 1.130.000.In 2023 daalt dit naar 0,35% van de WOZ-waarde voor huizen tot € 1.200.000.

Wat is nu de invloed van het eigenwoningforfait?

Een voorbeeld:

Gerard heeft in 2021 en 2022 het hele jaar een eigen huis. De WOZ-waarde in beide jaren is € 400.000. Beide jaren betaalt Gerard € 15.000 aan hypotheekrente. In beide jaren verdient hij € 60.000.

In 2021 is het eigenwoningforfait € 2.000 (dit is 0,5% x € 400.000). Omdat Gerard € 60.000 verdient, wordt het inkomen van Gerard belast met 37,1%. Dit is ook de maximale aftrek. De hypotheekrenteaftrek van Gerard voor 2021 bereken je als volgt: (eigenwoningforfait -/- betaalde hypotheekrente) x de hoogste belastingschijf van Gerard. Voor hem is de hypotheekrenteaftrek in 2021 dan € 4.823 (dit is (€ 2.000 -/- € 15.000) x 37,1%).  

In 2022 is het eigenwoningforfait € 1.800 (dit is 0,45% x € 400.000). Omdat Gerard € 60.000 verdient, wordt het inkomen van Gerard belast met 37,07%. Dit is ook de maximale aftrek voor hem. De hypotheekrenteaftrek in 2022 van Gerard is dan € 4.893 (dit is (€ 1.800 -/- € 15.000) x 37,07%). In 2022 heeft hij dus € 70 (€ 4.893 -/- € 4.893) meer hypotheekrenteaftrek.

Huis verkocht met een restschuld: de rente is niet aftrekbaar!

Als je in 2022 je huis hebt verkocht en met een restschuld zit, dan kun je de rente die je betaalt over de lening om deze schuld af te betalen niet aftrekken.

Let op: heb je een restschuld die is ontstaan bij verkoop van de eigen woning tussen 28 oktober 2012 en 31 december 2017? Dan blijft deze rente tot 15 jaar na de verkoop wél aftrekbaar.

Sinds 2018: extra aftrek voor schenkingen aan culturele instellingen

Geef je geld aan goede doelen zoals musea, theater en monumentenzorg? Dan profiteer je van een extra giftenaftrek. Je mag in je aangifte inkomstenbelasting in principe 1,25 keer het bedrag van de gift aftrekken maar er geldt een maximum van €1.250. Het kan daarom interessant zijn om hiervan een periodieke gift te maken. Je profiteert dan (minstens) 5 jaar van de extra hoge giftenaftrek. Controleer wel of het goede doel voorkomt in het ANBI-register van de Belastingdienst en daarin een datum heeft staan bij ‘culturele begindatum’.

Aftrekposten: geen wijzigingen, wel belangrijk om bij stil te staan

Hoewel er in 2022 geen inhoudelijke veranderingen zijn ten opzichte van 2021, is het goed om te kijken of je in 2022 recht hebt op aftrekposten. Hoe meer aftrekposten je kunt gebruiken, hoe minder belasting je betaalt! Voor een overzicht van de aftrekposten voor 2022, klik hier. 

Box 2: wijzigingen belastingtarief in 2022

Over het belastingjaar 2022 wordt het inkomen uit aanmerkelijk belang belast met 26,9%.

Box 3: je betaalt in 2022 minder inkomstenbelasting over jouw spaargeld

Er is veel te doen over de belastingheffing over het spaargeld en aandelen. En dit zal de komende jaren ook zo blijven. Het is de verwachting dat in 2026 een nieuwe manier van belasten wordt voorgesteld.

Wat is het probleem? De belasting die je moet betalen over sparen en beleggen gaat niet uit van de echte opbrengsten uit sparen en beleggen. De belasting wordt namelijk berekend over een zogenaamd 'forfaitair rendement' over de waarde van jouw vermogen op 1 januari van het belastingjaar. Dit betekent dat niet de echte winst (zoals spaarrente, huurinkomsten van verhuurde huizen, waardestijgingen van aandelen) wordt belast, maar dat een verzonnen inkomen wordt gebruikt.

Voor 2021 tot 2026 wordt het vermogen op 1 januari verdeeld in drie onderdelen:

1. Jouw echte bank- en spaartegoeden
2. Jouw echte overige bezittingen
3. Jouw echte schulden (niet de hypotheek voor het kopen of opknappen van jouw huis. Deze schuld hoort in box 1)

Deze drie onderdelen krijgen elk hun eigen verzonnen inkomen. Dit inkomen wordt in 2022 met 31% belast.

Kijk voor de berekening van het belastbare bedrag over 2022 en verdere uitleg hier. Maar voordat je hiermee te maken krijgt, moet jouw vermogen wel meer zijn dan het heffingsvrij vermogen. Het heffingsvrij vermogen wordt in 2022 verhoogd van € 50.000 naar € 50.650. Heb je een fiscaal partner? Dan wordt dit bedrag verdubbeld naar € 101.300. 

Wil jij weten of jij een fiscaal partner hebt?

Tot slot: eerlijkheid wordt beloond

Het kan gebeuren dat er iets misgaat met jouw belastingaangifte waardoor je minder belasting betaalt dan zou moeten. De Belastingdienst geeft je dan twee jaar na het indienen van de belastingaangifte de kans om dit zelf zonder boete te verbeteren. Dit kan alleen als de Belastingdienst deze fout niet zelf al heeft ontdekt. Dit vrijwillige verbeteren heet ook wel de inkeerregeling.

Let op: voor inkomen uit buitenlandse spaarrekeningen en beleggingen kan per 1 januari 2019 niet meer boetevrij worden ingekeerd!

Veranderingen in 2023

Hoewel het nog niet van toepassing is op de belastingaangifte voor 2022, zetten we hier alvast op een rijtje wat er is veranderd per 1 januari 2023:

• De belastingtarieven op inkomen gaan verder omlaag.
• De meeste heffingskortingen gaan verder omhoog.
• De hypotheekrenteaftrek en het eigenwoningforfait gaan verder omlaag. De hypotheekrenteaftrek kan in 2023 nog maar tegen maximaal 36,93%!
• Voor de volgende aftrekposten kun je nog maar maximaal 36,93% aftrekken: betaalde partneralimentatie, zorgkosten, giftenaftrek, ondernemersaftrek, MKB-winstvrijstelling en de terbeschikkingstellingsvrijstelling.
• Ben je ondernemer? De zelfstandigenafrek gaat de komende jaren omlaag.
• Het belastingtarief in box 2 blijft 26,9%.
• In box 3 gaat het heffingsvrij vermogen omhoog. Het fictieve inkomen voor "overige bezittingen" gaat omhoog. Het tarief wordt 32%.
• De belastingvrije vrijwilligersvergoeding is in 2023 maximaal € 1.900 per jaar.