Samenlevingscontract: 5 redenen waarom je het wél zou doen
Jaaa, elke dag met z’n tweeën wakker worden.. Heerlijk: samenwonen! Voor de één een grootse verandering, voor de ander ging het vrijwel vanzelf. Wellicht heb je niet nagedacht over een samenlevingscontract. Een samenlevingscontract is niet verplicht. Toch kun je heel wat mislopen als je het niet doet. De moeite waard dus om deze keuze bewust te maken.
In dit artikel lees je wanneer het verstandig is om een samenlevingscontract af te sluiten en wat het verschil is met bijvoorbeeld geregistreerd partnerschap.
Wat is een samenlevingscontract?
In een samenlevingscontract (ook samenlevingsovereenkomst genoemd) kun je bepaalde afspraken vastleggen, bijvoorbeeld wat er met de woning gebeurt als je uit elkaar gaat.
Wat er is geregeld zonder samenlevingscontract?
Heb je geen trouwring aan je vinger en heb je ook geen geregistreerd partnerschap? Dan heeft de wet niets voor je geregeld als je uit elkaar gaat of een van de twee komt te overlijden. Alle bezittingen en alle schulden zijn voor ieder apart.
Is zo’n contract echt nodig?
Tja, hier zijn de meningen over verdeeld. Als er niets bijzonders gebeurt, lijkt het niet heel nuttig. Pas als er iets misgaat, zoals een overlijden van één van de partners, blijkt dat een samenlevingsovereenkomst veel goeds oplevert voor de overgebleven partner.
In de overeenkomst kun je gezamenlijk jullie rechten en plichten opstellen. Bijvoorbeeld hoe de woonlasten en kosten voor het levensonderhoud verdeeld worden, maar ook wat er gebeurt met die tafel en eetkamerstoelen die je samen hebt gekocht als je uit elkaar gaat. Hieronder vind je nog enkele grotere voorbeelden waarom je een contract af zou kunnen sluiten.
Reden 1: Het (gezamenlijke) koophuis
Heb je geen samenlevingscontract en komt één van jullie (onverwachts) te overlijden? Dan is de helft van het huis van de erfgenamen van je partner. Om te voorkomen dat erfgenamen het huis in willen, kun je in je samenlevingscontract regelen dat het huis naar jou als partner gaat. Dit geldt zowel als je mede-eigenaar bent, en als je geen eigenaar bent.
Reden 2: Gezamenlijk spaargeld
Heb je samen een spaarrekening? Om te voorkomen dat het ruzie wordt als je uit elkaar gaat, of als iemand komt te overlijden, kun je afspraken maken over het spaargeld.
Een voorbeeld: Marie en Richard gaan samenwonen en besluiten samen te gaan sparen voor hun toekomst. Marie heeft echter al € 20.000 gespaard, dat vanaf dat moment wordt aangevuld door zowel Marie als Richard. Flash forward naar een paar jaar later: er staat inmiddels € 50.000 op de rekening. Helaas komt Richard te overlijden. Zonder vastgelegde afspraken hebben de erfgenamen van Richard recht op de helft van het gespaarde bedrag.Maar wacht! Was niet de eerste € 20.000 door Marie zelf gespaard? Juist. Om te zorgen dat Marie recht houdt op dat eerste deel, kun je dit vooraf vastleggen in je samenlevingscontract. Zo wordt het gezamenlijke spaargeld verdeeld tussen Marie en de erfgenamen: dat is dus die bijgespaarde € 30.000.
Reden 3: Investering in je koophuis of hypotheek
Stel: je hebt iets meer geld gespaard dan je partner en jij besluit te betalen voor een aanbouw van het huis. Mooie investering, want daarmee wordt je huis meer waard! Wat gebeurt er als je uit elkaar gaat? Via een samenlevingscontract kun je opstellen waar jij en waar je partner in heeft geïnvesteerd, en daarmee ook wat een eerlijke meerwaarde is die jou (of je partner) toekomt. Dit geldt bijvoorbeeld ook voor het extra aflossen van de hypotheek.
Reden 4: Je wordt fiscaal partner
Als je samen een samenlevingscontract afsluit, word je fiscaal partners. Je doet samen belastingaangifte en verdeelt inkomsten en aftrekposten. Dit kan ervoor zorgen dat jullie minder belasting hoeven te betalen. Als één van jullie meer verdient, is de kans groot dat dit voordeliger is.
Reden 5: Je partnerpensioen
Vaak is pensioen via je werkgever geregeld. Meestal betekent dit dat je partner is meeverzekerd via een partnerpensioen, maar dan zullen ze je wel vragen om een samenlevingsovereenkomst. Dit is namelijk het enige voornaamste ‘bewijs’ dat je een partner hebt.
Het kan rust geven om meteen een kopie van het samenlevingscontract toe te sturen naar je pensioenfonds, zodat ze jullie direct kunnen vastleggen als partner. Je hebt er dan geen omkijken meer naar, dus je hoeft je samenlevingsovereenkomst niet weer tussen de papieren te zoeken als je wel wat anders aan je hoofd hebt na een overlijden.
Informeer bij je (partner’s) pensioenfonds
De kosten van een samenlevingscontract
Het vastleggen van het samenlevingscontract gebeurt bij de notaris. Hoeveel het kost, is moeilijk te zeggen. Het hangt namelijk af van de tijd die de notaris eraan kwijt is en wat zijn uurtarief is. Op internet heb je verschillende vergelijkingssites met uurtarieven, variërend van €190,- per uur tot bedragen boven de €500,-.
Om kosten te besparen, is het handig om vooraf met je partner een lijstje met vragen en wensen te maken. En je kunt natuurlijk altijd een offerte aanvragen bij een aantal notariskantoren om te kijken welke voor jou het meest gunstig zijn.
Samenlevingscontract of geregistreerd partnerschap: wat zijn de verschillen?
Als je deze twee termen zo hoort, lijkt het ergens wel een beetje op elkaar. Dat is het alleen niet. Het geregistreerd partnerschap lijkt veel op een huwelijk.
Verschil 1:
Je regelt een geregistreerd partnerschap bij de ambtenaar van de burgerlijke stand en wordt daarmee, als je geen andere regeling treft, automatisch in beperkte gemeenschap van goederen geregistreerd. De schulden zijn dan dus ook van jullie allebei. Dit is niet het geval bij een samenlevingscontract.
Verschil 2:
Daarnaast geldt voor geregistreerde partners (en gehuwden) de alimentatieplicht, maar na beëindiging van een samenlevingscontract, geldt deze plicht niet. Tenzij je daarover afspraken hebt gemaakt.
Verschil 3:
Bij een geregistreerd partnerschap en een huwelijk krijg je te maken met de ‘wet verevening pensioenen bij scheiden’. Dit wil zeggen dat beide ouderdomspensioenen 50/50 worden verdeeld, tenzij anders afgesproken in het scheidingsconvenant. Bij een samenlevingscontract zijn er geen afspraken over het ouderdomspensioen, alleen over het partnerpensioen.
Kortom: het vastleggen van bepaalde afspraken in een samenlevingscontract is zo gek nog niet! In ieder geval het overwegen waard.
Wat als jullie uit elkaar gaan?
Een samenlevingscontract ontbinden is eenvoudig wanneer er geen kinderen in het spel zijn en jij en je ex-partner een huurhuis hebben. Vaak is in het contract vastgelegd hoe deze kan worden beëindigd. Vaak kan dit door middel van een aangetekende brief, of online. Als jullie een koophuis of kinderen hebben, ligt het echter iets ingewikkelder. Het hangt onder andere af van op wiens naam de woning staat. In het geval van kinderen zal een ouderschapsplan moeten worden opgesteld, waarin onder andere moet staan hoe de zorg over de kinderen wordt verdeeld.