Navigatie overslaan

WSNP: 11 praktische antwoorden over de wettelijke schuldsanering

Foto van auteur Danielle van de Vlag door Danielle van de Vlag||4.563 x gelezen

WSNP is één van de manieren om je te helpen met schulden. Heb je schulden en kom je er met de schuldeisers niet (meer) uit? Dan kun je 'wettelijke schuldsanering', ofwel, WSNP aanvragen. Wat is WSNP precies? Wanneer kom je voor deze regeling in aanmerking? Hoe lang zit je in de WSNP? En wat als je niet tevreden bent met je bewindvoerder? Hier vind je 11 praktische antwoorden over de wettelijke schuldsanering.

wsnp - mensen geven boks
Foto door Andres Ayrton (Pexels)

Wat is WSNP?

WSNP is de afkorting voor 'Wet Schuldsanering Natuurlijke Personen'. Dit is een traject waaraan je kunt deelnemen om de (jarenlange) schulden die je achtervolgen tegen te gaan. Als je in een WSNP-traject terecht komt, betekent dit voor jou dat een bewindvoerder ervoor probeert te zorgen dat jij je schulden gaat afbetalen. Daar hoort bij dat je een tijd niet zelf beslist over je eigen geld en spullen. Ook zal de bewindvoerder controleren of je je aan je plichten houdt. Het is misschien even slikken en een radicale oplossing, maar wel een manier om definitief van je schulden af te komen.

Wanneer krijg je WSNP?

Het minnelijk traject: samen met de gemeente kijken hoe de schulden worden afgelost.

Als je schulden hebt, kun je eerst terecht bij de gemeente. De gemeente beoordeelt of je in aanmerking komt voor een schuldhulptraject. Dit heet het minnelijk traject.

Bij aanmelding bij de schuldhulpverlening in je gemeente, worden er diverse mogelijkheden besproken met betrekking tot de schulden en de begeleiding daarvan via bijvoorbeeld een budgetcoach of budgetbeheerder. De bemiddelaar van de gemeente gaat proberen afspraken te maken met jouw schuldeisers voor het aflossen tegen finale kwijting. (Een eventueel restbedrag van de schuldeisers zal dan na afloop worden kwijtgescholden). Alle schuldeisers moeten akkoord gaan met deze afspraken. Let op: Het is dus belangrijk dat alle schuldeisers worden aangeschreven! Als er een schuldeiser wordt vergeten, kan die later nog geld komen opeisen.

Gaan alle schuldeisers akkoord? Dan is er dus sprake van een minnelijke schuldregeling, en ben je na 1,5 jaar schuldenvrij (voor 1 juli 2023 was dit 3 jaar). Gaan niet alle schuldeisers akkoord? Dan komt er eerst nog een rechter aan te pas. Als de schuldeiser(s) geen geldige reden hebben om niet akkoord te gaan met de afspraken, kan de rechter een dwangakkoord opleggen. Je kunt dan alsnog via een minnelijke schuldregeling je schulden oplossen. Vindt de rechter het bezwaar wel terecht, dan kan er pas worden gekeken naar de wettelijke schuldsanering (WSNP).

De voorwaarden voor WSNP

Je komt mogelijk in aanmerking voor WSNP als je schulden hebt:

  • die je niet meer kunt betalen;
  • het minnelijk traject is mislukt of niet heeft gezorgd voor een juiste oplossing (zoals hierboven beschreven);
  • je de 5 voorafgaande jaren voordat je een beroep hebt gedaan doen op het WSNP-traject te goeder trouw ben geweest, wat betekent dat het duidelijk moet zijn dat je geen misbruik probeert te maken van het WSNP-traject;
  • en dat je je zult houden aan de verplichtingen die jou zijn opgelegd.

Ik kan iets niet betalen, wat nu?

WSNP aanvragen: hoe het werkt

Bij een mislukte minnelijke schuldenregeling, kan er een verzoek worden ingediend voor toelating tot de WSNP bij de rechtbank. De schuldhulpverlener van jouw gemeente stelt samen met jou een verzoekschrift op. Je kunt de aanvraag dus niet zelf doen.

De gemeente dient een 285 Fw-verklaring bij te voegen, waaruit blijkt dat de schuldhulpverlening hun uiterste best heeft gedaan om met schuldeisers tot een akkoord te komen. Je kunt niet zelf je bewindvoerder kiezen. De rechtbank wijst een een bewindvoerder toe die de wettelijke regelingen voor je uitvoert.

Hoe lang zit je in de WSNP?

Een WSNP-traject duurt meestal 1,5 jaar, tenzij anders is opgelegd door de rechtbank. Het kan zijn dat je eerder stopt met het traject, bijvoorbeeld als je al eerder schuldenvrij bent (das mooi!) of als je je niet aan de verplichtingen hebt gehouden (minder mooi). Het recht op hulp via WSNP raak je dan een tijd kwijt.

Wat houdt het WSNP-traject in?

Het WSNP-traject zorgt ervoor dat je binnen een periode van 1,5 jaar weer met een 'schone lei' kan starten. Deze periode kan langer worden als de rechter dat beslist. Het geld dat je hebt gespaard tijdens de periode van het traject, wordt aan het einde van het traject verdeeld aan alle schuldeisers. Je begint daarna weer met een schone lei!

Om dit te kunnen bereiken, wijst de rechter jou een WSNP-bewindvoerder toe. Deze bewindvoerder beoordeelt of jij daadwerkelijk probeert om zoveel mogelijk van je schulden af te lossen. Het is noodzakelijk dat je al jouw geldzaken meldt bij de bewindvoerder, denk hier bij aan: bankafschriften, inkomstenspecificaties, belastingen, een erfenis etc.

Wanneer het gespaarde bedrag niet hoog genoeg is om alle schuldeisers te voldoen, blijven er restvorderingen openstaan. Wanneer het traject volledig doorlopen is en je een 'schone lei' hebt gekregen, worden deze restvorderingen voor de schuldeisers niet meer opeisbaar en kunnen zij deze dus niet meer bij je innen.

Wat wordt er van jou verwacht?

Van jou wordt verwacht dat je op alle manieren meewerkt om weer schuldenvrij te worden. Denk hierbij aan:

  • maandelijks geld overmaken naar de boedelrekening;
  • je bewindvoerder altijd op de hoogte houden van veranderingen, zoals bijvoorbeeld bij het krijgen van een nieuwe baan, samenwonen en het ontvangen van giften of erfenissen;
  • je best doen om zoveel mogelijk te verdienen, door bijvoorbeeld een extra baan te nemen, zodat je sneller je schulden kunt aflossen;
  • dat je geen nieuwe schulden erbij maakt.

Kan het gebeuren dat je niet wordt toegelaten tot de WSNP?

Ja, dat kan zeker gebeuren! De rechter bepaalt of je wordt toegelaten tot de WSNP. Er gelden een aantal uitzonderingen waarbij je niet wordt toegelaten tot deze schuldsaneringsregeling:

  • voorafgaande aan het traject dien je een minnelijk traject te hebben doorlopen;
  • waneer er schulden uit fraudezaken aanwezig zijn;
  • als de rechter van mening is dat de aanvrager de verplichtingen uit de WSNP niet zal nakomen;
  • als het minder dan 10 jaar geleden is dat de aanvrager uit een eerdere WSNP-traject is gekomen;

Ben je het als aanvrager niet eens met de uitslag? Dan kan je binnen 8 dagen na de uitspraak van de rechter in hoger beroep gaan. Let wel, je hebt altijd een advocaat nodig om in hoger beroep te gaan tegen een beslissing van de rechter of rechtbank.

Wat zijn de kosten? En hoe betaal je de WSNP?

Als je al schulden hebt, wil je vast niet te veel zorgen hebben over kosten van een WSNP-traject. Allereerst: voor de aanvraag van WSNP worden er géén kosten berekend. Dus mocht de aanvraag worden afgewezen, heeft je dit gelukkig niets gekost.

De WSNP zelf kost wel geld. De bewindvoerder werk immers voor jou. Deze bijdrage betaal je dus, maar je merkt er niet veel van. Dit bedrag wordt ingehouden door je bewindvoerder. Bij de hoogte moet je denken aan een bedrag tussen € 1.215,- en €  3.229,- (in 2023), afhankelijk om hoeveel personen het gaat, of je ondernemer bent of persoonlijk in de schuldsanering zit. Dit bedrag gaat in 2024 omhoog met 40% omdat de WSNP ook de helft zo kort duurt. Het bedrag zal in 2024 liggen rond de € 1.701 en € 4.521 (zonder de jaarlijkse indexering).

Mocht je door omstandigheden een advocaat nodig hebben, dan zijn daar wel kosten aan verbonden. Als je een laag inkomen hebt of al in het WSNP-traject zit, kun je in aanmerking komen door de overheid gefinancierde rechtsbijstand. Een advocaat wordt dan betaald door de Raad voor Rechtsbijstand. Je bent wel verplicht een eigen bijdrage te betalen, afhankelijk van de hoogte van je inkomen en vermogen.

De beslagvrije voet: hoeveel geld houd je zelf over?

Tijdens het traject betaal je meestal zelf je vaste lasten en normale rekeningen. De bewindvoerder die door de rechter is aangewezen voor jou, berekent een bedrag per maand waarvan je moet rondkomen. Dit is het VTLB, ofwel 'vrij te laten bedrag' of in andere situaties de beslagvrije voet. Alle inkomsten die boven dit bedrag komen, gaan naar de zogeheten boedelrekening. De boedelrekening is een speciale rekening onder het beheer van de bewindvoerder, waarvan de schuldeisers worden betaald en ook de bijdrage voor de bewindvoerder uit wordt betaald.

Het is wettelijk vastgesteld dat je minimaal 90% van de voor jou geldende bijstandsnorm mag behouden, ook wel beslagvrije voet genoemd. Jouw bewindvoerder berekent een maandelijks bedrag waar je van moet rondkomen. In dit bedrag zitten ook woonkosten, ziektekostenverzekering en andere inkomsten van jou en je partner.

Dit is het vastgestelde bedrag plus een reserveringstoeslag van 5%. Je behoudt dus 95% van de bijstandsnorm die op jou van toepassing is gedurende het traject. Als je minimaal 18 uur per week werkt, wordt het bedrag met 5% extra verhoogd, waardoor je dan 100% van de bestandsnorm ontvangt, maar dit wordt altijd in overleg gedaan met de bewindvoerder. Wanneer het bedrag, door bijvoorbeeld overwerk hoger uitkomt, mag je 90% van het inkomen behouden, plus 5% extra reserveringstoeslag.

De hoogte is dus volledig afhankelijk van jouw persoonlijke situatie. Je kunt een handige rekentool gebruiken om de beslagvrije voet zelf te bereken.

Het deel boven de beslagvrije voet maakt de werkgever of uitkerende instantie over aan de gerechtsdeurwaarder, totdat de volledige schuld is voldaan. Je werkgever of de uitkerende instantie is verplicht hieraan mee te werken.

Wat als je niet tevreden bent over de bewindvoerder?

Een WSNP-bewindvoerder moet zich houden aan bepaalde gedragsregels. Het kan gebeuren dat je niet tevreden bent over de bewindvoerder die voor jou is aangewezen of dat je het idee hebt dat hij of zij zich niet aan de gedragsregels houdt. De volgende stappen kun je doorlopen:

  1. Hoe lastig dit ook kan zijn, bespreek dit altijd eerst met de bewindvoerder. Wellicht kun je er samen uitkomen. Het is belangrijk dat je je goed voelt bij de bewindvoerder, je het vertrouwen hebt en met elkaar kunt praten en overleggen tijdens het project.
  2. Helpt een persoonlijk gesprek niet? Dan kun je een schriftelijke klacht indienen bij je WSNP-bewindvoerder.

Kom je er samen niet uit?

Dan kun je het hoger opzoeken. Wat is het type klacht dat je hebt?

  1. Over het gedrag van je WSNP-bewindvoerder
  2. Een inhoudelijke klacht (over jouw dossier)

In het eerste geval kun je terecht bij de Raad van Rechtsbijstand. Die neemt je klacht verder in behandeling.

In het tweede geval kun je schriftelijk een klacht voorleggen aan de rechter-commissaris die in het toelatingsvonnis van WSNP vermeld staat. De rechter-commissaris zal de klacht bespreken met de bewindvoerder en daarna een beslissing nemen op de klacht.

Wat gebeurt er na het WSNP-traject?

Allereerst is het goed om even stil te staan bij dit moment: na het positief afronden van een WSNP-traject, ben je namelijk schuldenvrij! En dat is natuurlijk super, daar heb je het allemaal voor gedaan. Het positief afronden van een WSNP-traject heet 'een schone lei'.

Heb je de WSNP afgerond met een schone lei?

Dan blijven de schulden nog wel 5 jaar zichtbaar bij het Bureau Krediet Registratie (BKR). Dit heet een (negatieve) BKR-registratie en kan bijvoorbeeld betekenen dat het lastiger wordt om een lening of hypotheek af te sluiten wanneer je dit wenst.

Eindigt jouw traject zonder schone lei?

Dan wordt er gekeken hoeveel je in de tussentijd van het traject bij elkaar hebt gespaard op de boedelrekening. Als er voldoende geld aanwezig is om schuldeisers te kunnen betalen uit de boedelrekening, word je failliet verklaard.

Is er onvoldoende geld gespaard tijdens de WSNP om aan de schuldeisers te voldoen? Dan ben je niet failliet, maar wordt het aanwezige geld dat op de boedelrekening gespaard is uitbetaald aan de schuldeisers. Het restant van alle overige schulden blijft wel bestaan. Dit betekent dat schuldeisers weer zullen gaan proberen het restant van hun vorderingen op jou te innen.

Wat is er veranderd aan WSNP per 1 juli 2023?

Per 1 juli 2023 veranderen er een aantal dingen aan de WSNP. Hieronder vind je een overzicht van de wetswijzigingen:

  • Kortere looptijd: De periode waarin je in de WSNP zit, wordt verkort van 3 jaar naar 1,5 jaar. Dit geldt meestal, tenzij de rechter besluit dat je langer in de WSNP moet blijven.

  • Afschaffing automatische vrijstelling na 10 jaar: Vroeger was er een regel dat als je 10 jaar lang je best had gedaan om je schulden af te betalen, je automatisch werd vrijgesteld van verdere betalingen. Maar nu is die regel veranderd. Je hebt geen garantie dat je na 10 jaar helemaal van je schulden af bent. En je bent nog steeds verplicht om je schulden af te lossen.

  • Verandering start WSNP: Vanaf 1 juli 2023 verandert het moment waarop de periode van de WSNP begint. De periode begint op het moment dat je de eerste aflossing van je schulden hebt gedaan via de hulpverlening van de gemeente. Voor 1 juli begon deze periode op het moment dat de rechter officieel besliste dat je in de schuldsanering mocht. In plaats van te wachten op de beslissing van de rechter, begint de periode nu zodra je actief begint met het terugbetalen van je schulden met behulp van de gemeente.

  • Vereisten voor toelating na faillissement: Als je failliet bent verklaard, kom je in aanmerking voor WSNP als je de afgelopen 3 jaar geld hebt geleend en uitgegeven met goede bedoelingen, rekening houdend met al je inkomsten en uitgaven. Voor 1 juli werd gekeken naar de afgelopen 5 jaar.

  • Directe faillissementsaanvraag: Vanaf nu kun je meteen een faillissement aanvragen als het duidelijk is dat het niet mogelijk is om de schulden buiten de rechter om op te lossen. Voor 1 juli 2023 moest er eerst een poging worden gedaan om de schulden buiten de rechtbank om te regelen, zelfs als al duidelijk was dat dit niet zou lukken.

Ben je geholpen met dit blog?

Gerelateerde categorieën:Geld
Wij doen ons best om correcte en actuele informatie te geven. Ondanks constante zorg en aandacht is het mogelijk dat informatie die wordt gepubliceerd onvolledig of onjuist is. Wij aanvaarden geen aansprakelijkheid voor onjuiste of onvolledige informatie of voor een verkeerd gebruik of verkeerde interpretatie van de informatie in de blogs.

Vragen die anderen ook hebben

Dit is mogelijk ook interessant voor je

Over Kandoor

Nieuwsbrief met handige financiële tips ontvangen?

Kandoor beantwoordt 1.5 miljoen vragen per jaar

Meer dan 1.5 miljoen vragen per jaar

Gebruikers beoordelen Kandoor met een 8,9

Beoordeeld met een 8,9

Alle onderwerpen

Meer handige links

Over ons

Over onze vrijwilligersDit doet KandoorContact

Nieuwsbrief met handige financiële tips ontvangen?

© 2016-2024 APG DWS en Fondsenbedrijf N.V.