WAB: Wet arbeidsmarkt in balans. De voordelen en nadelen!
Werk jij als oproepkracht, uitzendkracht of payroller? Bijvoorbeeld in de horeca of in de bouw? Dan ben jij een zogenaamde flexwerker en is dit blog voor jou. De WAB, Wet arbeidsmarkt in balans, is in 2020 ingegaan. Deze wet geeft flexwerkers meer zekerheid en maakt het voor werkgevers aantrekkelijker een vast dienstverband aan te bieden. Er verandert een hoop! We gaan er hieronder dieper op in.
Maar laten we eerst heel even in de huid van de werkgever duiken. De werkgever schrikt steeds vaker als hij aan 'vaste dienstverbanden' denkt. Aan een vast dienstverband zitten veel kosten. Een zieke werknemer kost bijvoorbeeld gauw al € 400,- per dag. Al die verantwoordelijkheden! Je raadt het al: dan kiest hij toch liever voor die uitzendkracht, payroller of oproepkracht – kortom, voor jou.Als flexwerker heb jij dan werk, maar mist wel een hoop zekerheid. Met de WAB worden werkgevers aangespoord werknemers in dienst te nemen. Dit heeft voordelen én nadelen voor beide partijen.
Een nieuwe wet, was dat echt nodig?
De vorige wet, de WWZ (Wet werk en zekerheid), had een vervelend gevolg: steeds minder mensen kregen een vast dienstverband. De nieuwe wet heet dus de WAB, Wet arbeidsmarkt in balans. Hiermee hoopt het kabinet de kreukels recht te strijken. De wet is ingegaan op 1 januari 2020.
Om de WAB te snappen, moet je een aantal (soms ingewikkelde) termen begrijpen. Ketenbepaling, cumulatiegrond... schrik niet, we zullen proberen alles zo helder mogelijk uit te leggen.
De ketenbepaling
Als flexwerker loopt je werk af. Dan maak je soms afspraken voor een nieuw contract.
- Heb je in 3 jaar tijd een opeenvolging (een keten) van 3 contractverlengingen gehad, dan móét de werkgever jou de vierde keer een vast dienstverband geven. Dit is de ketenbepaling.
- Deze contractverlengingen mogen niet te ver uit elkaar liggen. Er mag een pauze van maximaal 6 maanden tussen zitten, anders geldt de ketenbepaling niet.
- Uitzendkrachten krijgen meestal pas een vast dienstverband na 4 contractverlengingen binnen 6 jaar. Vraag dit na bij jouw uitzendbureau.
Wil je meer weten over de ketenbepaling? Deze factsheet van de Overheid zet de belangrijkste zaken nog eens op een rijtje.
De cumulatiegrond: ontslaan wordt makkelijker
Je kunt nooit zomaar ontslagen worden. Er is een lijst met regels waar elke werkgever zich aan moet houden. Hier wordt nu een regel aan toegevoegd: cumulatiegrond. Dit betekent dat een optelsom (oftewel: cumulatie) van allerlei redenen óók tot ontslag kan leiden. Wel moet de rechter eerst beoordelen of dit terecht is. Je werkgever mag dus niet zomaar de ontslagbrief versturen. Download dit overheidsbestand voor een uitgebreide uitleg over de nieuwe regels.
Ontslagen? Transitievergoeding vanaf dag één
Je baan kwijtraken is nooit fijn. Gelukkig krijg je vaak een bedrag mee: de transitievergoeding. Vroeger begon deze pas na 2 werkjaren te lopen. Goed nieuws: vanaf 1 januari 2020 geldt hij al vanaf je allereerste werkdag, inclusief proeftijd. De transitievergoeding gaat wel omlaag naar 1/3 van elk maandsalaris in elk gewerkt jaar. Verdiende je per maand verschillend, dan geldt het gemiddelde.
Ik ben oproepkracht, wat verandert er voor mij?
Vastgelegde werktijden heb jij als oproepkracht niet. Je wordt opgeroepen als jouw werkgever je nodig heeft. Maar laten we eerlijk zijn: je kunt niet constant maar beschikbaar blijven. Er zijn fijne nieuwe regels voor oproepkrachten:
- De werkgever moet jou minstens 4 dagen van tevoren oproepen, anders kun je gewoon “nee” zeggen.
- Stel, de werkgever besluit dat hij je toch niet nodig heeft. Zegt hij korter dan 4 dagen van tevoren af, moet hij je alsnog uitbetalen.
- Na 12 maanden werk krijg je een vast urencontract aangeboden. Dit contract mag je ook weigeren.
Bekijk deze pagina voor alle details en uitzonderingen.
Meer rechten voor payrollers
Payrollers opgelet! Jullie krijgen ineens allerlei arbeidsvoorwaarden. Denk bijvoorbeeld aan afspraken over loon, arbeidstijden, werken op feestdagen en veel meer. Voor de payrollbedrijven zijn de nieuwe regels niet altijd even prettig. Het is dus verstandig om te vragen naar de toekomstplannen van jouw payrollbedrijf.
Contract(en) van vóór 1 januari 2020
De nieuwe regels gelden met terugwerkende kracht. Bijvoorbeeld:
- Ketenbepaling: stel, je krijgt na 1 januari 2020 voor de 2e of 3e keer een nieuw contract. Je contract(en) uit 2019 vallen dan onder de nieuwe regels.
- Transitievergoeding: je wordt na 1 januari 2020 ontslagen. Je vergoeding wordt berekend vanaf de allereerste werkdag, óók als die voor 2020 was.
- Als oproepkracht krijg je vanaf 1 januari 2020 een vast urencontract aangeboden als je langer dan 12 maanden hebt gewerkt. Ook deze regeling werkt met terugwerkende kracht, zelfs als je op 1 januari 2019 bent begonnen.
Hieronder een schema met de belangrijkste voor- en nadelen van de WAB.
