Pensioengat aanvullen? Zo doe je het!

Wat is een pensioengat?

Wanneer je vanaf je 64e minder dan 70% van je laatstverdiende inkomen ontvangt, is er volgens de officiële definitie sprake van een pensioengat: je hebt dan te weinig pensioen opgebouwd. Dat pensioen kan komen uit AOW, opgebouwd pensioen van werkgevers maar bijvoorbeeld ook uit eigen spaargeld. In hoeverre een lager pensioen ‘leefbaar’ is, is natuurlijk persoonlijk en ook afhankelijk van je uitgavenpatroon. Misschien kan de ene persoon prima van 50% van het laatstverdiende inkomen leven en heeft een ander bijna z’n volledige voormalig inkomen nodig. Heb je een pensioengat? Dan is er niet direct iets aan de hand: er zijn in Nederland heel veel mensen met een pensioengat die gewoon rond kunnen komen.

Hoe ontstaat een pensioengat?

Er zijn veel verschillende oorzaken voor een pensioengat of pensioentekort. Hierbij een aantal voorbeelden:

• Je bent (deels) zzp’er geweest en hebt geen pensioen opgebouwd
• Je hebt minder dan veertig jaar gewerkt en daardoor niet genoeg pensioen kunnen opbouwen
• Je hebt een auto van de zaak gehad en die inkomsten zijn niet meegenomen in de pensioenopbouw
• Je bent gescheiden en een deel van je pensioen gaat naar je voormalig partner
• Je hebt in het buitenland gewoond en gewerkt en in die periode geen AOW opgebouwd
• Je pensioen is gebaseerd op je gemiddelde salaris (middelloonregeling in plaats van eindloonsysteem) en dit valt lager uit dan het salaris van de laatste baan die je had.

Hoe bereken ik mijn pensioengat?

Er zijn meerdere manieren om een pensioengat te berekenen. De meest simpele manier om hier een goed beeld van te krijgen, is om je huidige inkomen te vergelijken met jouw toekomstige pensioeninkomen. Je telt dan je AOW-uitkering en pensioen bij elkaar op. Vervolgens kijk je in hoeverre dit overeenkomt met je huidige salaris. Een andere manier is het fiscale pensioentekort berekenen. Dat is het bedrag dat je van de Belastingdienst elk jaar mag inleggen en aftrekken om een aanvullend pensioen op te bouwen. De jaarruimte is het verschil tussen wat je aan pensioen mag opbouwen en wat je ook echt hebt opgebouwd. 

Er zijn bij deze berekening wel een aantal zaken om rekening mee te houden. Zo zou het kunnen dat je zorgkosten stijgen of dat je na je pensioen meer geld uitgeeft (je hebt immers meer tijd). Als je eerder met pensioen wilt dan op de AOW-leeftijd, dan moet je eigen geld inleggen om de jaren zonder AOW te kunnen overbruggen. 

Hoe vul ik mijn pensioengat aan?

Je kunt je pensioengat op verschillende manieren aanvullen. Als jij op een bepaalde manier extra inkomen kan genereren dan is dat natuurlijk mooi meegenomen. Hier een aantal voorbeelden van manieren waarop de meeste mensen hun pensioengat aanvullen.

Lijfrenteverzekering

Bij een lijfrenteverzekering zet je op regelmatige basis (maandelijks of jaarlijks) geld aan de kant voor je pensioen. Het mooie is: dit geld is aftrekbaar als je kunt aantonen dat je een pensioengat hebt. Dat betekent dat je op die manier een deel van je inleg terug krijgt omdat het wordt afgetrokken van de inkomstenbelasting. Je moet op de einddatum wel het geld gebruiken om een pensioenuitkering te kopen. 

Een vorm van een lijfrenteverzekering die we nog apart willen uitlichten is een koopsompolis. Je stort dan in een keer een bedrag dat de bank of een verzekeraar gaat beleggen. Hier zit wel meer risico aan.

Banksparen

Je kunt ook je pensioengat aanvullen door te ‘banksparen’. Dat betekent dat je spaart op een speciale rekening bij de bank: de bankspaarrekening. Die rekening is geblokkeerd en je kunt niet zomaar bij het geld. Het gunstige van banksparen is dat het je belastingvoordeel oplevert wanneer je het geld gebruikt voor je pensioen. Je betaalt namelijk alleen belasting over het bedrag dat je opneemt en alleen als je het tegoed laat uitbetalen. Daarnaast betaal je er als het hoger is dan een bepaald bedrag geen belasting over in box 3. Dit in tegenstelling tot ‘zelf sparen’. Hierover hieronder meer. 

Sparen

Je kunt uiteraard ook zelf sparen via een normale spaarrekening. In tegenstelling tot bijvoorbeeld een lijfrenteverzekering of banksparen, kun je dan zelf altijd bij het geld. Dit kan een voordeel zijn maar ook een nadeel omdat je het geld misschien eerder uitgeeft. Spaargeld wordt belast in box 3 als je vermogen boven een bepaald bedrag uitkomt. In 2023 is het heffingsvrije vermogen € 57.000 voor alleenstaanden en tot €114.000 voor mensen met een fiscaal partner. Dit betekent dat je over de eerst €57.000 geen belasting hoeft te betalen. Of over de eerste €114.000 als je een fiscaal partner hebt. Je leest er alles over op de website van de Belastingdienst. 

Beleggen

We noemden al eerder koopsompolis als vorm van beleggen om je pensioengat op te vullen. Uiteraard is het ook mogelijk om zelf te gaan beleggen. Hier kun je alle kanten mee op. Laat je van tevoren wel altijd goed informeren, want er zitten zeker risico’s aan waar je rekening mee moet houden. Zo kan de beurs ook flink kelderen en er ook een kans dat je met niks eindigt. Het voordeel van beleggen is dat je op deze manier mogelijk sneller je vermogen kunt verhogen dan bij ‘normaal’ sparen. Voor vermogen uit beleggingen geldt hetzelfde als voor spaargeld: het wordt belast in box 3 als het boven de eerder genoemde bedragen uitkomt. 

Hypotheek aflossen

Een andere manier om je pensioentekort aan te vullen is je hypotheek versneld aflossen. Dit kan alleen als je een hypotheek hebt die (deels) aflossingsvrij is. Wanneer je al voor je pensioenleeftijd (een deel van) je hypotheek aflost, zijn de vaste woonlasten een stuk lager. Hierdoor heb je minder geld nodig om rond te komen. Over het bedrag dat je aflost, betaal je ook geen rente meer. Let op: je hebt dan wel minder of helemaal geen recht meer op hypotheekrente-aftrek. 

Werken naast je pensioen

Een laatste manier om je pensioengat aan te vullen die we willen uitlichten is werken naast je pensioen . Misschien kun je nog wel op freelancebasis klussen blijven doen voor je oude werkgever, of misschien wil je iets heel anders gaan doen. Het fijne van deze constructie is dat het geen enkel gevolg heeft voor je pensioen of AOW. Wel moet je over het geld dat je hiermee verdient inkomstenbelasting betalen, maar de tarieven liggen voor gepensioneerden lager.

Werken naast pensioen/AOW - mag dat?

Ga je met pensioen? Dan is vast één van je vragen: werken naast pensioen, mag ik dat? Daarom, beste (bijna) gepensioneerden, hierbij het antwoord. Ook op werken naast vervoegd pensioen. Om je een beetje wijzer te maken.