Huis erven: waar moet je aan denken?
Een erfenis bestaat niet altijd uit geld. Het is bijvoorbeeld ook mogelijk om onroerend goed, zoals een huis of grond, te erven. Er zijn dan een aantal zaken waar je rekening mee moet houden. Wat gebeurt er als je een huis erft waar je zelf in wilt blijven wonen? Of juist als je dit huis wilt verkopen? En hoe zit het met de belasting? Kandoor helpt je op weg.
Wat gebeurt er als ik een huis erf?
Meestal erven kinderen de woning van hun ouders. Het is dan aan hen wat ze ermee willen doen. Het overgrote deel kiest ervoor om er niet zelf te gaan wonen, maar om de woning te verkopen. Zolang de woning niet is verkocht, moeten de erfgenamen onder andere erfbelasting betalen. Of je ook inkomstenbelasting moet betalen bij het erven van een huis, hangt af van wat je er verder mee doet. Als je er zelf in woont komt het in box 1. Laat je het leeg of verhuur je het, dan komt het in box 3. Lees er meer over op deze pagina van de Belastingdienst.
Een huis erven en verkopen
Als je erfenis zuiver aanvaart (je accepteert dan zowel vermogen als schulden), kun je te maken krijgen met een hypotheekschuld. Wat belangrijk is om in gedachte te houden, is dat de hypotheeklening nu niet aftrekbaar is, omdat het als erfgename niet je eigen woning is. En er zijn -naast erfbelasting en een eventuele hypotheekschuld- nog meer kostenposten voor de erfgenamen zoals gemeentebelastingen en verzekeringen.
Het is ook een optie om een erfenis beneficiair te aanvaarden (de schulden worden dan eerst verrekend met de erfenis). Dan ben je niet aansprakelijk voor een restschuld in het geval dat de opbrengst van de verkoop minder is dan de hypotheek en kosten voor de woning.
Kan ik automatisch in de woning blijven wonen als mijn partner overlijdt?
Dat ligt eraan, als je getrouwd bent, geregistreerd partner bent of een samenlevingscontract hebt waarin dit zo geregeld is dan wel. Ben je voor de wet verder niet verbonden aan elkaar en is er geen testament opgesteld waarin staat dat de woning naar jou gaat, dan heb je juridisch geen rechten. Het huis gaat volgens wettelijk erfrecht in eerste instantie naar andere erfgenamen (vaak de kinderen). Het is daarom belangrijk om dit van tevoren goed te regelen.
Zijn er meerdere erfgenamen? Dan moet je eerst de andere erfgenamen uitkopen, voordat je zelf de woning kan kopen.
Hoe zit het met jongeren die in het ouderlijk huis willen blijven wonen na het overlijden van de ouders?
Het is lange tijd erg lastig geweest voor achterblijvende kinderen om in het ouderlijk huis te blijven wonen nadat ze wees waren geworden, omdat ze de erfbelasting niet konden betalen. (Die ligt voor achterblijvende kinderen en stuk hoger dan voor geregistreerd partners/echtgenoten.)
Het zorgde voor schrijnende situaties, waarbij jongeren die beide ouders waren verloren, ook nog eens in de financiële problemen dreigden te komen als ze het huis niet verkochten. In oktober 2020 werden hier kamervragen over gesteld en inmiddels is er aangekondigd dat er een wetswijziging op komst is. In april 2020 is staatssecretaris Vijlbrief op zoek gegaan naar een oplossing. Hij heeft het plan om de wet- en regelgeving te wijzigen, zodat langdurig uitstel van betaling zonder het in rekening brengen van invorderingsrente mogelijk wordt. Dit wordt opgenomen in de Fiscale verzamelwet 2023.
Erfenis nalaten of ontvangen
Er zijn meerdere manieren waarop je met een erfenis kunt omgaan. Dit geldt zowel voor degene die de erfenis nalaat als degene die de erfenis ontvangt. Het is dus belangrijk om je hier (op tijd!) goed over in te lezen. Naast een huis erven, kun je ook denken aan het erven van geld, spullen, aandelen etc. Wil je weten waar je allemaal rekening mee moet houden en hoe je bijvoorbeeld slim om kan gaan met de erfbelasting.