FOR: slimme pensioenopbouw voor zelfstandigen?
De fiscale oudedagsreserve… what is it good FOR? Oké, even serieus. Zelfstandigen hadden tot en met 2022 de mogelijkheid om gebruik te kunnen maken van de FOR. Hiermee konden zij tijdens de werkperiode fiscaal slim pensioen opbouwen. De regeling is per 1 januari 2023 afgeschaft. De regering wil voorkomen dat zelfstandigen hun FOR gebruiken om belastingbetaling uit te stellen. Maar mocht je nog willen weten hoe het zit of zat met de fiscale oudedagsreserve: Kandoor legt de FOR aan je uit!
FOR: wat is het?
De fiscale oudedagsreserve (FOR) is een bedrag dat afgetrokken mocht worden van de bruto winst. Hierdoor nam het belastbaar inkomen af, dus betaalde je per saldo ook minder belasting. Het bedrag dat afgetrokken mocht worden van de winst is €9.632 of 9.44% van de totale winst (2022, €9.395 in 2021), waarbij het laagste van de twee van kracht is.
Voorwaarden FOR
Om in aanmerking te komen voor de FOR golden enkele voorwaarden:
- Je moest voor de Belastingdienst een ondernemer zijn die inkomstenbelasting betaalt. Dit houdt in dat bijvoorbeeld ZZP’ers wel in aanmerking komen voor de oudedagsreserve en ook ondernemers met een eenmanszaak, een vennootschap onder firma (VOF) of maatschap hebben, maar ondernemers met een BV niet. Dit komt omdat ondernemers met een BV vennootschapsbelasting afdragen in plaats van inkomstenbelasting.
- Je moest voldoen aan het urencriterium. Het urencriterium houdt in dat je 1.225 uren per jaar moet besteden aan de onderneming. Daarbij moet de tijd die besteed wordt aan de onderneming meer zijn dan aan andere werkzaamheden, bijvoorbeeld het werken in loondienst.
- Je maakte winst met je bedrijf
- De FOR mocht niet hoger zijn dan het ondernemingsvermogen
- Ieder jaar moest je de FOR bij je belastingaangifte melden
- De laatste voorwaarde was dat de AOW leeftijd ook nog niet bereikt mocht zijn.
Het voordeel van de FOR
Als je onderneming vrij jong is, kunnen alle kleine voordelen de onderneming helpen. Zo hoef je het bedrag dat wordt toegewezen (ofwel ‘gedoteerd’) aan de FOR niet te reserveren voor je pensioen, maar kun je investeren in je onderneming. Als je later belasting moet betalen kan het zijn dat je minder belasting betaalt dan je nu doet, bijvoorbeeld omdat je minder inkomsten hebt. Je hebt dan meer afgetrokken dan je straks aan belasting betaalt. En dat levert je voordeel op.
De nadelen van de FOR
Op papier heb je een bepaald bedrag gereserveerd als oudedagsreserve. Op het moment dat je de onderneming stopt, is de kans groot dat het ondernemingsvermogen daalt. En zodra het ondernemingsvermogen lager wordt dan je FOR, dan moet je over het meerdere in je FOR belasting betalen. Dat geld moet je dan wel hebben. Als je dat geld eerder in je onderneming hebt gestopt en niet daadwerkelijk op een bankrekening hebt gezet, kan dat problemen geven. De kans dat het ondernemingsvermogen daalt is ook groot op moment dat:
- de AOW leeftijd is bereikt
- wanneer er niet aan het urencriterium voldaan is in het huidige en het vorige kalenderjaar
- wanneer de ondernemer overlijdt.
In het laatste geval kan de partner de onderneming voortzetten om het vrijkomen van de reserve tegen te gaan.
Afbouwen FOR
De reserve kon ook afgebouwd worden door het aankopen van een lijfrente product. Op moment dat er een lijfrente aangekocht wordt, kwam dit bedrag vrij van de reserve. Vervolgens moest er inkomstenbelasting over betaald worden. Daar tegenover stond de premieaftrek lijfrenteverzekering, waardoor het belastbaar inkomen weer afnam. Daarmee werd de belasting die je door de afname van de FOR moest betalen, opgeheven en betaalde je per saldo geen belasting. Je ging pas weer belasting betalen als je lijfrenteproduct tot uitkering zou komen.
Conclusie
De FOR is afgeschaft. Heb je in 2022 wel gebruik gemaakt van de FOR? Dan moet je die uiteraard melden bij je aankomende belastingaangifte.